Με πραγματική συγκίνηση δημοσιεύω το εξαιρετικό ποίημα της αγαπημένης μου φίλης και συντρόφισσας
Ελένης Πορτάλιου που δημοσιεύτηκε το 2019 στην ποιητική της συλλογή Η ΜΝΗΜΗ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΑ ΧΑΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ , για την
εμβληματική μορφή του Ιταλικού κομουνιστικού κινήματος Ροσάνα Ροσάντα που έφυγε
από τη ζωή στις 20/9/20 σε ηλικία 96 ετών .
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΡΟΣΑΝΑ
Μια φωτογραφία σου
ξέφυγε από το δίχτυ του
χρόνου
και διασχίζει τον κόσμο
αντίθετα στο μέλλον.
Τα χρυσά μαλλιά
το συλλογισμένο βλέμμα
στο διάφανο πρόσωπο.
Όνομα κι αυτό το δικό σου
Ροσάνα
λουσμένο στο θάμπος της
Αναγέννησης
φέγγει στην πλατεία του
Μιλάνου
μέσα στο πλήθος
που υποδέχεται τους
παρτιζάνους.
Κάποια μέρα, ίσως αύριο,
δεν θα ζεις πιά.
Τότε ο εικοστός αιώνας
θα κατρακυλήσει στο έρεβος
της Ιστορίας
κι η μνήμη του κόσμου που
αγαπήσαμε
θα χαθεί μαζί με το πρόσωπό
σου.
Ήδη το μέλλον είναι ξένο.
Κανείς δεν κατοικεί στις
αμμουδιές
που ανθίζουν κάτω απ’ το
παρισινό λιθόστρωτο.
Το θολό αποτύπωμα που
αφήνουμε
δεν είναι ούτε τραγικό
ούτε ένδοξο
κι ο χρόνος δεν θα
μετρήσει
τις σκόρπιες ιστορίες μας.
Ζεσταίνοντας τις λέξεις
που σωθήκαν
από τη γενική παράδοση
των ζωτικών ήχων
νοιώθουμε την αόρατη σκιά
να πλησιάζει
κι απορούμε πως ξέφυγε η
ζωή.
Η ομορφιά του κόσμου
λιγοστεύει
και το κορίτσι του
εικοστού αιώνα
κλείνει πίσω του την
αυλαία.
Ελένη Πορτάλιου
από την ποιητική συλλογή Η
ΜΝΗΜΗ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ
ΣΤΑ ΧΑΛΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
εκδόσεις
Μικρή Άρκτος, 2019
Η εμβληματική μορφή του ιταλικού κομμουνιστικού
κινήματος, η ασίγαστη φωνή της εφημερίδας «Το Μανιφέστο» έφυγε από τη ζωή
πλήρης ημερών και αγώνων.
Η είδηση του θανάτου της Ροσάνα
Ροσάντα ήρθε από το «Μανιφέστο», την εφημερίδα που δημιούργησε μαζί με άλλα
στελέχη το 1969, όταν διαγράφηκαν από το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Η Ροσάντα
ήταν 96 ετών και πέθανε στη Ρώμη.
«Έγινα κομμουνίστρια χωρίς να
το ξέρουν οι γονείς μου. Ήταν το 1943. Ο καθηγητής μου Αντόνιο Μπάνφι μού πρότεινε
μια λίστα βιβλίων, συμπεριλαμβανομένης του "Κράτος και Επανάσταση του
Λένιν"» ανέφερε σε παλιότερη συνέντευξή της. Γεννήθηκε το 1924 στην
Πόλα της σημερινής Κροατίας. Έλαβε μέρος στην ιταλική αντίσταση και
λίγα χρόνια μετά την ένταξή της στο Ιταλικό ΚΚ, ο Παλμίρο Τολιάτι την
εμπιστεύθηκε ορίζοντάς την υπεύθυνη πολιτισμού του κόμματος.
Εξελέγη βουλευτής το 1963, ενώ δεν
έπαψε ποτέ να διατηρεί σχέσεις με μεγάλες μορφές του προοδευτικού φιλοσοφικού
και πολιτιστικού κινήματος, όπως ο Σαρτρ και ο Φουκώ. Αντιμετώπιζε κριτικά
πτυχές του «υπαρκτού σοσιαλισμού», ενώ διατύπωσε ανοικτά τη διαφωνία της με τη
σοβιετική επέμβαση στην Πράγα. Το 1968 συνέγραψε το δοκίμιο «Η χρονιά των
φοιτητών», όπου εξέφραζε την ευνοϊκή άποψή της για το κίνημα της νεανικής
εξέγερσης.
Το 1969 ίδρυσε μαζί με τους Λουίτζι
Πιντόρ, Βαλεντίνο Παρλάτο, Λούτσιο Μάγκρι και άλλα στελέχη του κόμματος το
περιοδικό "Il Manifesto" («Το Μανιφέστο»), που εξέφραζε απόψεις
διαφορετικές από την επίσημη «γραμμή» του ΙΚΚ.
Το περιοδικό μετεξελίχθηκε σε εφημερίδα και κόμμα. Η Ροσάντα
διαγράφηκε από το Ιταλικό ΚΚ στο 12ο Συνέδριό του στην Μπολόνια, παρά την
αντίθετη άποψη του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ.
Σημείωση : το κείμενο είναι από την εφημερίδα ΑΥΓΗ.