ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ : Ασύμβατη με το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής η επέκτασή του!

Το πασχαλιάτικο δώρο του ΕΔΣΝΑ και της περιφέρειας Αττικής στους κατοίκους της Δυτικής Αττικής και της Δυτικής Αθήνας ήταν η ανακοίνωση της επέκτασης του ΧΥΤΑ Φυλής. Αυτό έγινε μέσω της δημοσιοποίησης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός έργου που περιλαμβάνει τον επανακαθορισμό (επέκταση) των ορίων του ΧΥΤΑ Φυλής και την επαύξηση της χωρητικότητάς του.

Για να κατανοήσουμε την τωρινή εξέλιξη, χρειάζεται να θυμίσουμε ότι ο ΧΥΤΑ Φυλής, ο μόνος ενεργός στην Αττική, διαδέχτηκε το ΧΑΔΑ Α. Λιοσίων και το ΧΥΤΑ Α. Λιοσίων -που έχουν κλείσει εδώ και πολλά χρόνια- και βρίσκεται στην ίδια εγκατάσταση με αυτούς (ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής), μαζί με πολλές άλλες δραστηριότητες (εργοστάσιο επεξεργασίας - ΕΜΑΚ, αποτεφρωτήρας υγειονομικών αποβλήτων, καύση βιοαερίου, βιολογικοί καθαρισμοί, ιδιωτική μονάδα ανακύκλωσης, οι κυριότερες από αυτές). Ο ΧΥΤΑ Φυλής κατασκευάστηκε και λειτούργησε σε δύο φάσεις. Πρώτα η β΄ φάση (310 στρέμματα) και μετά η α΄ φάση (350 στρέμματα). Επειδή ο παλιός σχεδιασμός, εκτός του ΧΥΤΑ και των άλλων εγκαταστάσεων, προέβλεπε τη δημιουργία στη Φυλή (που αλλού;) δυο νέων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και μιας μονάδας κομποστοποίησης οργανικών, έπρεπε να βρεθεί ο ανάλογος χώρος. Έτσι, το 2011, με υπουργική απόφαση, ένα τμήμα της β΄ φάσης (περίπου, 108 στρέμματα, γνωστά σαν κύτταρα Β3 και Β6) εξαιρέθηκε από την ταφή και τροποποιήθηκε η περιβαλλοντική αδειοδότηση, για να κατασκευαστεί η μία από τις μονάδες επεξεργασίας και η μονάδα κομποστοποίησης. Σε αντιστάθμισμα (χώρου), έγινε επέκταση της α΄ φάσης κατά 14 στρέμματα (από 350 σε 364) και μια πολύ μεγάλη εκβάθυνση, ώστε να μεγαλώσει η χωρητικότητά της. Παρόλα αυτά, φτάσαμε στο σημείο που γέμισε και η α΄ φάση, κάτι που αναμένεται να συμβεί μέχρι το φθινόπωρο του 2017!!! Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τι μας περιμένει, από κει και μετά, όταν όλοι γνωρίζουμε ότι, κάθε χρόνο, πάνω από 1.800.000 τόνοι σύμμεικτων απορριμμάτων οδηγούνται στη Φυλή για θάψιμο και ότι, αυτήν τη στιγμή, δεν υπάρχει καμία διαθέσιμη εναλλακτική λύση (για τη μείωση των ποσοτήτων των σκουπιδιών που χρειάζονται ταφή και για την κατασκευή νέων χώρων ταφής ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ). 

Η εύκολη λύση: νέα αύξηση της χωρητικότητας και επέκταση του ΧΥΤΑ

Μπροστά σε αυτήν την τραγική εξέλιξη, η οποία ήταν προδιαγεγραμμένη, οι διοικήσεις της περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ έχουν πολιτευθεί με ασυγχώρητη καθυστέρηση, αδιαφορία και έλλειψη ευθύνης. Με το νέο σχεδιασμό επέλεξαν τη γιγαντιαία επέκταση του ΕΜΑΚ, αντί των νέων μονάδων στη Φυλή. Και αντί της κατασκευής νέων, ασφαλών ΧΥΤΥ στην Αττική, επέλεξαν τη συνέχιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής. Πώς; Μα, με την «αξιοποίηση» των κυττάρων Β3 και Β6, δηλαδή των 108 στρεμμάτων της β΄ φάσης, που είχαν εξαιρεθεί. Μόνο που δεν πρόκειται για μια απλή επαναφορά του αρχικού σχεδιασμού, αφού και σε αυτήν την περίπτωση προβλέπεται μια βαθιά εκβάθυνση για να μεγαλώσει η χωρητικότητα των συγκεκριμένων κυττάρων. Ο στόχος εξαιρετικά μακρόπνοος: να αντέξει η Φυλή 24 μήνες ακόμη (!!!). Και ενώ η περιβαλλοντική αδειοδότηση για το συγκεκριμένο έργο δρομολογήθηκε μόλις τώρα, οι σχετικές εργασίες έχουν ξεκινήσει εδώ και πάρα πολλούς μήνες!

Ταυτόχρονα με την εκβάθυνση, με τη νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση -χωρίς καμία δικαιολόγηση- επιχειρείται μια επέκταση της β΄ φάσης του ΧΥΤΑ Φυλής, κατά 50 στρέμματα, σε διαφορετική θέση από αυτή των κυττάρων Β3-Β6. Το πιθανότερο είναι ότι επιχειρείται να συγκαλυφθούν κάποιες αμαρτίες του παρελθόντος (π.χ. παράνομες αποθέσεις, εκτός της αδειοδοτημένης περιοχής). Μόνο που γι αυτές πρέπει να δοθούν σαφείς εξηγήσεις.

Τι προοπτική μπορεί να έχει μια ακόμη σπασμωδική επιλογή, σαν την παραπάνω; Απολύτως καμία. Ο κίνδυνος μιας τεράστιας περιβαλλοντικής και υγειονομικής κρίσης θα εξακολουθεί να είναι απειλητικά παρών, δε θα μπορεί να τον αποτρέψει ούτε μια νέα επέκταση στη λεγόμενη γ΄ φάση της Φυλής (άλλα 300 στρέμματα) και θα αφορά, πλέον, ολόκληρη την Αττική.

Οι διαρκείς επεκτάσεις είναι ασύμβατες με το στόχο του κλεισίματος του ΧΥΤΑ Φυλής και έρχονται σαν αποτέλεσμα της απουσίας βούλησης, από την περιφέρεια και τον ΕΔΣΝΑ, να στηριχτούν και να υλοποιηθούν αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης, με έμφαση στην προδιαλογή και στην ανάκτηση, συμπεριλαμβανομένων νέων χώρων ασφαλούς ταφής (ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ). Αποδεικνύεται ότι οι υποσχέσεις τους για αποκεντρωμένη διαχείριση και για κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής είναι «λόγια του αέρα» και χρησιμεύουν μόνο για τη δημιουργία εντυπώσεων σε απληροφόρητους. Ούτε λόγος, φυσικά, δε γίνεται για το κλείσιμο του συνόλου της εγκατάστασης, αφού επεκτείνεται το ΕΜΑΚ και βρίσκεται σε φάση περιβαλλοντικής αδειοδότησης η κατασκευή και μιας ιδιωτικής μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων από την εταιρεία WATT ΑΕ, με το περιφερειακό συμβούλιο να μην έχει ακόμη γνωμοδοτήσει!!!   

Να γίνει συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο

Προξενεί εντύπωση ότι για μια τόσο κρίσιμη επιλογή, έχει επιλεγεί η «ανώδυνη» διαδικασία της δημοσιοποίησης της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και όχι αυτή της δημόσιας διαβούλευσης, που περιλαμβάνει και συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο. Ανεξάρτητα από το τυπικό της διαδικασίας, η διοίκηση της περιφέρειας και το προεδρείο του περιφερειακού συμβουλίου οφείλουν να φέρουν το θέμα για συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο και το ίδιο πρέπει να κάνουν για τη μονάδα επεξεργασίας της WATT. Αποφάσεις, ερήμην μας, δεν πρόκειται να δεχτούμε, ούτε να τις νομιμοποιήσουμε. Απαιτούμε:

·      Καμία επέκταση του ΧΥΤΑ Φυλής, πέρα από τα όρια της αρχικής αδειοδότησης.

·      Καμία επέκταση υφιστάμενων δραστηριοτήτων (ΕΜΑΚ), καμία νέα δραστηριότητα (WATT).

·      Άμεσο και οριστικό κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής, άμεση δρομολόγηση του κλεισίματος του συνόλου της εγκατάστασης (ΟΕΔΑ) Φυλής, περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής.

·      Χρηματοδότηση και άμεση υλοποίηση των αναγκαίων -δημοτικών και περιφερειακών- υποδομών αποκεντρωμένης διαχείρισης (συμπεριλαμβανομένων νέων χώρων ασφαλούς διάθεσης του υπολείμματος, μετά από τις διαδικασίες προδιαλογής, ανάκτησης και επεξεργασίας των υπολειμματικών σύμμεικτων).

Στον αγώνα αυτόν αντιλήψεις, που καλλιεργούν την ηττοπάθεια και παραπέμπουν τη λύση του προβλήματος στις καλένδες, που διοχετεύουν εκτιμήσεις για απεριόριστη χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Φυλής και που υπονομεύουν -ανοιχτά ή συγκαλυμμένα- τη δημιουργία αποκεντρωμένων υποδομών ήπιας διαχείρισης, το μόνο που καταφέρνουν είναι να δίνουν συγχωροχάρτι στην κυβέρνηση, στην περιφέρεια και στην πλειονότητα των δήμων, που έχουν επιλέξει να αναπαράγουν την υφιστάμενη ζοφερή κατάσταση και πρέπει να αναθεωρηθούν. Οι φορείς τους ας αναλογιστούν και τις δικές τους ευθύνες και ας συνταχθούν, χωρίς μιζέριες και στενοκεφαλιές, με τις μαζικές, μετωπικές προσπάθειες που αναπτύσσονται και βρίσκονται σε εξέλιξη.

18/4/2017

ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ

Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής - Δ. Αθήνας

oxi.xyta.filis@gmail.com