Τα κοινωνικά κινήματα σήμερα.

 

Ζούμε την περίοδο της ιδεολογικής ηγεμονίας της δεξιάς και της συνακόλουθης συντηρητικοποίησης της κοινωνίας.

Και αυτό δεν φαίνεται μόνο από την πτώση των δημοκοπικών ποσοστών των κομμάτων της αριστεράς και την ενίσχυση των ποσοστών των ακροδεξιών κομμάτων , αλλά από την γενικότερη μείωση της επιρροής των απόψεων της αριστεράς στην Ελληνική κοινωνία.

Υπήρξαν εποχές που η αριστερά είχε ακόμα μικρότερα δημοκοπικά ποσοστά από τα σημερινά , αλλά κατά γενική ομολογία ήταν η κυρίαρχη ιδεολογικά δύναμη και «πίεζε» ιδεολογικά τα κόμματα τα κόμματα του δικομματισμού Ν.Δ – ΠΑΣΟΚ.

Ιδεολογική ηγεμονία σημαίνει ότι επιβάλω την ατζέντα μου στο πλαίσιο της δημόσιας συζήτησης. Οι θέσεις μου φαντάζουν περίπου ως κοινή λογική .

Μιλώ για την δημόσια υγεία και υποστηρίζω πως αυτή θα έλθει μέσα από την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα στην υγεία και όχι από την ενίσχυση του ΕΣΥ.

Το ίδιο και για την τριτοβάθμια εκπαίδευση , τη διαχείριση του νερού, των απορριμμάτων , της ενέργειας κλπ.

Σε αυτές τις πολιτικές συνθήκες ο ρόλος των κοινωνικών κινημάτων αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.

Οι διεκδικήσεις των κοινωνικών κινημάτων τροφοδοτούν τον ριζοσπαστισμό της κοινωνίας όπως η ιδεολογική ηγεμονία της δεξιάς καλλιεργεί τον συντηρητισμό και τον ατομικισμό .

Τα κοινωνικά κινήματα μπορούν να δίνουν φωνή σε όσους δεν αντιπροσωπεύονται μέσω άλλων μορφών κοινωνικής και πολιτικής συμμετοχής.

Τα κινήματα ξεκινούν συνήθως από συγκεκριμένες διεκδικήσεις, που συνδέονται για παράδειγμα με την προστασία του τοπικού περιβάλλοντος και φτάνουν σε μια λειτουργία επεξεργασίας εναλλακτικών σχεδίων.

Έτσι φτάνουν να προτείνουν και νέες μορφές πολιτικού και κοινωνικού μετασχηματισμού, που το ίδιο το κοινωνικό – πολιτικό σύστημα δεν είναι σε θέση να προωθήσει.

Η κλιματική αλλαγή απειλή να στερήσει το μέλλον των επόμενων γενεών και τα κινήματα συζητούν για νέα μοντέλα κοινωνικής οργάνωσης προκειμένου να αποτραπεί η κλιματική κατάρρευση.

Θεμελιώνουν συλλογικές ταυτότητες, επεξεργάζονται τις σύγχρονες γνώσεις και τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις και κυρίως εκπαιδεύουν τους πολίτες στη συμμετοχή. Είναι πλέον αποδεδειγμένο πως τα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να παίξουν ένα τέτοιο ρόλο.

Φυσικά τα κινήματα δεν αποτελούν οργανώσεις με τη στενή έννοια του όρου. Διαθέτουν κάποιες στοιχειώδεις οργανωτικές δομές αλλά είναι αρκετά χαλαρές.

Η προσωπική μου εμπειρία από τη συμμετοχή μου στα κοινωνικά κινήματα και στην αριστερά, μου έδειξε πως στα κινήματα εξακολουθούν να υπάρχουν αξίες που έχουν χαθεί στην εσωτερική ζωή των κομμάτων της αριστεράς.

Και αν το σκεφτούμε είναι απολύτως λογικό γιατί και η αριστερά δεν αισθάνεται πλέον κυνηγημένη όπως ήταν στο παρελθόν και γιατί στα κινήματα λειτουργεί η λογική της αγέλης (με την καλή έννοια) .

Η συντροφικότητα και η «ιεραρχία» δεν επιβάλλονται καταστατικά αλλά από τις ανάγκες επιβίωσης της ομάδας για αυτό και είναι αποδεκτές .

Όσο και αν φαίνεται υπερβολικό τα κινήματα αποτελούν σοβαρό ανάχωμα στην ιδεολογική ηγεμονία της δεξιάς και ας μην έχουν σαφή ιδεολογική ταυτότητα .

 

Θωμάς του Εμμανουήλ Μπιζάς