Από θέσεις αρχών στον πόλεμο των μηχανισμών . του Θωμά Μπιζά *

Οι εργαζόμενοι στους δήμους ως πειραματόζωα

Από το 2011 οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ αντιμετωπίστηκαν από τις κυβερνήσεις  ΝΔ –ΠΑΣΟΚ ως πειραματόζωα για την εφαρμογή ενός νέου τύπου  εργασιακού μοντέλου στο δημόσιο.

Ήθελαν ένα δημόσιο συρρικνωμένο (το γνωστό και ως λιγότερο κράτος) με εργαζόμενους εξαρτημένους από την κυβέρνηση και την εργοδοσία , με περιορισμένα δικαιώματα    και με τον φόβο της απόλυσης σαν μπαμπούλα πάνω  από το κεφάλι τους.

Δεν ήταν  καθόλου τυχαία  η επιλογή   να γίνουν σε δημοτικούς υπαλλήλους  ( δημοτικοί  αστυνομικοί  - σχολικοί  φύλακες) οι πρώτες μαζικές απολύσεις στο δημόσιο.

Αν έπιανε το «πείραμα» των κυβερνήσεων με τις απολύσεις στους δήμους,  μετά θα έπαιρναν  σειρά και άλλα ευαίσθητα κομμάτια του δημοσίου,  κυρίως στην εκπαίδευση και στην υγεία.

Τις ιδιαίτερα ευαίσθητες υπηρεσίες καθαριότητας των δήμων φρόντιζαν να τις απαξιώνουν και να τις συρρικνώνουν συστηματικά  με την απαγόρευση των προσλήψεων και έτσι να δίνουν τμηματικά την αποκομιδή των σκουπιδιών στους ιδιώτες και με την ανοχή της κοινωνίας.

 Είχαν αρχίσει να σχεδιάζουν την διάλυση και άλλων δημοτικών δομών όπως οι παιδικοί σταθμοί , τα ΚΕΠ, τα προγράμματα κοινωνικής υποστήριξης κλπ.

Όμως οι μεγάλοι αγώνες  των εργαζομένων στους ΟΤΑ , τα μαζικά κινήματα των πλατειών και κυρίως η πολιτική αλλαγή με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015 οδήγησαν στην κατάρρευση του «πειράματος».

Η επαναπρόσληψη των απολυμένων δημ. Αστυνομικών και των σχολικών φυλάκων από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ , ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα,  πως  τα εφιαλτικά πειράματα σε βάρος των εργαζομένων απέτυχαν  και  ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή.

 Παρά  το γεγονός πως οι κυβερνήσεις  ΝΔ –ΠΑΣΟΚ  είχαν μετατρέψει την Ελλάδα σε μια έρημη και κατεστραμμένη χώρα που ήταν σε καθεστώς ασφυκτικής εποπτείας,   οι αλλαγές που έγιναν στον εργασιακό τομέα για τους εργαζόμενους στους ΟΤΑ, ήταν σημαντικότατες.

Η νέα εποχή

Σε αυτήν την νέα εποχή θα έπρεπε αντί των απολύσεων να γίνουν επαναπροσλήψεις  και αντί της κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων να υπογραφούν νέες συλλογικές συμβάσεις.  Μετά από πολλά χρόνια θα έπρεπε να γίνουν κανονικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στις υπηρεσίες καθαριότητας  και να σταματήσει η ομηρία των συμβασιούχων.

Θα έπρεπε να φύγει από τους εργαζόμενους ο φόβος που είχαν επιβάλει με  το νέο πειθαρχικό δίκαιο και να επανέλθει  η  δημοκρατική αρχή του τεκμηρίου αθωότητας για να προστατευθούν οι εργαζόμενοι  .

Έπρεπε να διευρυνθεί η χορήγηση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας σε ειδικότητες εργαζομένων των Ο.Τ.Α. όπως  στους εργάτες βιολογικού καθαρισμού,  στους   εργάτες συντήρησης αποχετευτικών δικτύων,  στους   απολυμαντές, στους  εργάτες αποφρακτικών μηχανημάτων κλπ και να εξαιρεθούν  από την αύξηση ορίων ηλικίας οι εργαζόμενοι των ΟΤΑ που ανήκουν στα ΒΑΕ.

Να βρεθούν βιώσιμες λύσεις για κατηγορίες εργαζομένων, όπως στην «βοήθεια στο σπίτι» και σε άλλες δομές.

Να αλλάξει  επιτέλους το αναχρονιστικό εκλογικό σύστημα στους ΟΤΑ που δημιουργεί δημαρχιακά σουλτανάτα.

Θα έπρεπε σε λίγο χρόνο να βρεθούν λύσεις για προβλήματα δεκαετιών και να μπει το νερό στα αυλάκι της ανάπτυξης στους δήμους.

Τα συνδικάτα στην νέα εποχή

Το παράδοξο είναι πως τα συνδικάτα στους ΟΤΑ και η ίδια η ΠΟΕ-ΟΤΑ που πρωταγωνίστησαν στον αγώνα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και την αποτροπή των καταστροφικών μνημονιακών πολιτικών, έδειξαν να μην αντιλαμβάνονται τα μηνύματα της νέας εποχής.

 Σε μια περίοδο μεγάλων και βαθιών αλλαγών  στην Ελληνική κοινωνία , το συνδικαλιστικό κίνημα δείχνει ανίκανο να εκσυγχρονίσει τον δικό του προγραμματικό λόγο και τελικά και την ίδια του την δομή.

Το συνδικαλιστικό κίνημα παρακολουθεί αμήχανο τις νέες προκλήσεις που είναι η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και ο εκδημοκρατισμός στους ΟΤΑ .

Τα ώριμα αιτήματα για την απλή αναλογική , την υλοποίηση του νέου προοδευτικού Εθνικού Σχεδίου διαχείρισης των αποβλήτων με δημόσιο χαρακτήρα με την   αλλαγή του ρόλου των δήμων , οι  αναγκαίες αλλαγές στις σχέσεις του δημότη με τον δήμο, δεν δείχνουν να απασχολούν το συνδικαλιστικό κίνημα.

 Το κίνημα δεν θέλησε να καταθέσει μια δική του πρόταση για την αξιολόγηση  και επαναπαύτηκε στην μπουρδολογία κάποιων καρεκλοκένταυρων της ΑΔΕΔΥ πως δεν μπορεί  τάχα να γίνει αξιολόγηση στον καπιταλισμό.

Το κίνημα σήμερα δείχνει νέο-συντηρητικά  αντανακλαστικά και αυτό οδηγεί την ηγεσία του κινήματος σε καταστροφικούς εναγκαλισμούς με τις δυνάμεις της συντήρησης όπως η ΚΕΔΕ του Πατούλη , σε συνεταιριλίκια με συνδικαλιστές που  έχουν ταυτιστεί με τα εργολαβικά συμφέροντα (π.χ  στον ΕΔΣΝΑ) και με εργοδοτικούς συνδικαλιστές .

Την ίδια περίοδο, που πολλοί δήμαρχοι της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ  που πρωταγωνιστούν στις ιδιωτικοποιήσεις   χαίρουν μιας ιδιότυπης ασυλίας από την ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος , στοχοποιήθηκαν δήμαρχοι της αριστεράς  με θετική στάση απέναντι στο κίνημα όπως του Βύρωνα του Ζωγράφου κλπ.

Η ανοχή και η κάλυψη συνδικαλιστών τύπου Β. Πολυμερόπουλου και άλλων ακροδεξιών στοιχείων από την ΠΟΕ-ΟΤΑ δεν είναι ατυχής  σύμπτωση.

Δείχνει  διολίσθηση  σε ένα συντηρητικό μέτωπο που έχει ως στόχο την ακύρωση όλων των θετικών αλλαγών στους ΟΤΑ.

Η ξεκάθαρη τοποθέτηση του κ. Μητσοτάκη για απολύσεις στους ΟΤΑ και ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών καθαριότητας  μένει αναπάντητη από την ηγεσία της ΠΟΕ-ΟΤΑ.

Ο στείρος αντικυβερνητισμός οδηγεί σε συντηρητική στροφή και όχι σε μια επιθετική πολιτική του κινήματος για νέες δημοκρατικές-θεσμικές μεταρρυθμίσεις.

Η ΑΣΚ-ΟΤΑ σε νέο ρόλο

Οι δυνάμεις τις ριζοσπαστικής αριστεράς έμειναν για 3 χρόνια εκτός της ΠΟΕ-ΟΤΑ χωρίς μέλη στο γενικό συμβούλιο και την εκτελεστική επιτροπή της ομοσπονδίας ,  λόγω της απαράδεκτης και αντιδημοκρατικής νοοτροπίας ορισμένων ηγετικών στελεχών της ΛΑΕ που με συνοπτικές διαδικασίες διέσπασαν την παράταξη και διέγραψαν τα μέλη που είχαν πολιτική αναφορά στον ΣΥΡΙΖΑ.

Έχοντας μια εντελώς κοντόφθαλμη λογική για τα πράγματα,  λειτούργησαν ως καρεκλοκένταυροι  θυμίζοντας  κάποιες πολύ σκοτεινές εποχές στην ιστορία της αριστεράς.

Σήμερα η ΑΣΚ-ΟΤΑ έχοντας ανασυντάξει τις δυνάμεις της  και με νέο σύγχρονο προγραμματικό λόγο, διεκδικεί να συμβάλει στην αλλαγή των συσχετισμών στο κίνημα .

Η αλλαγή των συσχετισμών από μόνη της δεν θα δώσει νέα ώθηση  στο κίνημα των εργαζομένων.

Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει από τώρα να συζητήσει  για το τι πρέπει να αλλάξει  στην νέα  μεταμνημονιακή εποχή  και  να συγκρουστεί με τις συντηρητικές αντιλήψεις που μας οδήγησαν στην καταστροφική περίοδο των μνημονίων .

Η μεταμνημονιακή εποχή για να είναι πραγματικά ελπιδοφόρα ,  θα χρειαστεί  μια  προοδευτική αρχιτεκτονική με βαθιές μεταρρυθμίσεις στην αυτοδιοίκηση

Η ΑΣΚ-ΟΤΑ θα πρέπει μέσα από τα θεσμικά όργανα των συνδικάτων να συμβάλει αποφασιστικά για ένα σύγχρονο συνδικαλιστικό κίνημα που θα συγκρουστεί με τις δικές του παθογένειες για να γίνει τελικά κίνημα που θα εμπιστεύονται οι εργαζόμενοι και θα υπολογίζουν κυβέρνηση και εργοδοσία.

*Ο Θωμάς Μπιζάς είναι πρώην μέλος της Ε.Ε της ΠΟΕ-ΟΤΑ και του Γ.Σ της ΑΔΕΔΥ.