Ένα «τέλος» για την πλαστική σακούλα

Οι πλαστικές σακούλες δημιουργούν ανεπανόρθωτες βλάβες και μπορούν να σκοτώσουν ψάρια, θαλάσσιους οργανισμούς και πουλιά, μπορούν να αποδομηθούν και να μολύνουν το πόσιμο νερό και εν τέλει να βλάψουν όλους εμάς. Η καταστροφική τους δύναμη είναι μακράς διάρκειας και κρατά για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια

Καταβολή περιβαλλοντικού τέλους ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς είναι πλέον υποχρεωμένοι να καταβάλουν οι καταναλωτές σε σούπερ μάρκετ και καταστήματα από 1-1-2018, σε μία προσπάθεια που κάνει η Ελλάδα να μειώσει σημαντικά τη χρήση της, καθώς πρόκειται για αντικείμενο το οποίο επιβαρύνει σοβαρά τόσο το περιβάλλον όσο και τον ίδιο τον άνθρωπο.

Το ανταποδοτικό τέλος ανέρχεται στην τιμή των τεσσάρων λεπτών του ευρώ συν ΦΠΑ, ενώ από 1-1-2019, η τιμή θα ανέβει στα εννιά λεπτά. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, «το ανωτέρω περιβαλλοντικό τέλος αποτελεί δημόσιο έσοδο, εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και αποδίδεται στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ)»

Σύμφωνα με τον Αχιλλέα Πληθάρα, συντονιστή δράσεων κινητοποίησης του WWF, «η χώρα μας, με την εν' λόγω ΚΥΑ έρχεται να εναρμονιστεί δειλά με τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία για μείωση της χρήσης της λεπτής πλαστικής σακούλας, καθώς σε πολλές χώρες όπως η γειτονική μας Ιταλία, το μέτρο ήδη εφαρμόζεται». Μάλιστα, κρίνει πολύ χαμηλό το προβλεπόμενο τέλος, καθώς όπως λέει, στην Ιρλανδία για παράδειγμα, το κόστος ανέρχεται σε 36 λεπτά. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η Πολιτεία πρέπει να προβεί σε σημαντικές δράσεις για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, και παράλληλα να δώσει έμφαση στην ανακύκλωση, καθώς υπάρχει κίνδυνος οι πολίτες να εκλάβουν το νέο τέλος σαν ένα νέο «χαράτσι».

Όπως τονίζει ο κ. Πληθάρας, η πλαστική σακούλα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, παρόλα αυτά προκαλεί σημαντικές βλάβες, στον υδροφόρο ορίζοντα, στις θάλασσες, στην πανίδα, αλλά και στον ίδιο τον άνθρωπο, αφού το πλαστικό βιοδιασπάται με αποτέλεσμα να καταλήγει στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω των τροφών, του νερού και του αέρα.

Επισημαίνει δε, ότι οι δράσεις πρέπει να επεκταθούν σε σχέση με τη γενικότερη χρήση πλαστικών μπουκαλιών και άλλων αντικειμένων, καθώς υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα καταναλώνονται περί το ένα δισεκατομμύριο τέτοιου είδους μπουκάλια. Ιδιαίτερη έμφαση απαιτείται να δοθεί στη συλλογή και τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ελλάδα, καθώς πάνω από το 80% εξακολουθεί να καταλήγει στους ΧΑΔΑ.
Το WWF, δια στόματος του κ. Πληθάρα, υποστηρίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει δράσεις σε μεσογειακό επίπεδο, καθώς, όπως αναφέρει, απ' τη στιγμή που εξαργυρώνει μέσω του τουρισμού την προνομιακή της θέση, καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της σε σχέση με την ΕΕ σε ό,τι έχει να κάνει με την εισερχόμενη ρύπανση από χώρες όπως η Τουρκία και οι χώρες της Β. Αφρικής προκειμένου να υπάρξει αναπτυξιακή αρωγή για την διαφύλαξη του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

«Η αρχή έγινε με την εν λόγω ΚΥΑ, αλλά δε θα πανηγυρίσουμε. Ζητούμε την πλήρη κατάργηση της πολύ λεπτής πλαστικής σακούλας από οποιαδήποτε διαδικασία, καθώς αυτή όχι μόνο δεν ανακυκλώνεται αλλά πολυμερίζεται, και καταλήγει παντού στο περιβάλλον», δήλωσε η Χριστίνα Κονταξή, διευθύντρια του Δικτύου Μεσόγειος SOS. Όπως επεσήμανε, ζητούμενο παραμένει να εφαρμοστεί η ανταποδοτικότητα του τέλους και να διατεθούν οι πόροι σε δράσεις για τη «θεραπεία» του προβλήματος. Σύμφωνα με την κ. Κονταξή το Δίκτυο θα συνεχίσει τις δράσεις που ξεκίνησε με το πρόγραμμα Life DeBag, το οποίο έφερε σημαντικά αποτελέσματα, ενώ θα συνεχίσει και τις προσπάθειες για την απαλλαγή του περιβάλλοντος από την πολύ λεπτή πλαστική σακούλα, με παράλληλη έμφαση στην ανακύκλωση, αλλά και τη βιώσιμη λειτουργία της αγοράς.

Σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, 52 χρόνια μετά τη «γέννηση» της πλαστικής σακούλας, η αλόγιστη εξάπλωσή της έχει βάλει «βόμβα» στα θεμέλια του οικοσυστήματος και της ζωής μας, μετατρέποντας μια σημαντική ανακάλυψη σε εφιάλτη.

Οι πλαστικές σακούλες δημιουργούν ανεπανόρθωτες βλάβες και μπορούν να σκοτώσουν ψάρια, θαλάσσιους οργανισμούς και πουλιά, μπορούν να αποδομηθούν και να μολύνουν το πόσιμο νερό και εν τέλει να βλάψουν όλους εμάς. Η καταστροφική τους δύναμη είναι μακράς διάρκειας και κρατά για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια.

Μόνο το 2015 στην Ελλάδα, η ετήσια κατανάλωση πλαστικών σακουλών ήταν μεταξύ 242 και 363 τεμάχια ανά άτομο, ενώ το 2010 σ' ολόκληρη την Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν 98,6 δισ. πλαστικές σακούλες.

Για να περιοριστεί λοιπόν η μάστιγα της πλαστικής σακούλας, το 2015 η ΕΕ εξέδωσε οδηγία με στόχο τον περιορισμό της κατανάλωσής της σε 90 πλαστικές σακούλες ανά πολίτη μέχρι το 2019 και σε 40 έως τα τέλη του 2025.

Σύμφωνα πάντα με τον ΕΟΑΝ, με τον τρόπο αυτό θα αποθαρρυνθούν οι πολίτες από την αλόγιστη χρήση της πλαστικής σακούλας, ενώ τα χρήματα από το τέλος θα χρησιμοποιούνται για δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης των καταναλωτών και ανταποδοτικά για την αντικατάσταση των λεπτών πλαστικών σακουλών από επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες. Αυτές θα δίνονται δωρεάν στους πολίτες που θα επιστέφουν για ανακύκλωση τις λεπτές πλαστικές σακούλες που θα αγοράζουν.

Σημειώνεται ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (EOAN) είναι ο αρμόδιος φορέας (Ν.Π.Ι.Δ.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.&ΕΝ.) για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής για την Πρόληψη και την Εναλλακτική Διαχείριση αποβλήτων στην Ελλάδα (προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, συλλογή, μεταφορά, αποθήκευση, ανακύκλωση), έτσι ώστε αυτά να αξιοποιούνται και να εκτρέπονται από το ρεύμα των αποβλήτων που οδηγείται σε χώρους τελικής διάθεσης.