Περί Αθηναίων και Μηλίων, νάνων και χόμπιτ

του Γιώργου Βεργόπουλου

Σε άρθρο του στο Βήμα της Κυριακής, ο Σεραφείμ Σεφεριάδης χρησιμοποιεί τον περίφημο Διάλογο των Μηλίων
στον Θουκυδίδη σαν παραβολή, για να κατακεραυνώσει «από αριστερά» τις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ. Και αντιπαραβάλλει τους νάνους, που κατά την άποψη του αποτελούν την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ (και προφανώς ακόμη κοντύτεροι νάνοι είμαστε όσοι απλώς στηρίζουμε αυτό το κόμμα) , με τους γίγαντες που είναι ο λαός που συμμετείχε στις κινητοποιήσεις όλα αυτά τα χρόνια (και οι οποίοι ίδιοι γίγαντες δημοκρατικά εξέλεξαν το κόμμα των νάνων στην κυβέρνηση, προσθέτω).

  Αρχικά διευκρινίζω ότι αν υποχρεούμαι να ανήκω σε μια περιορισμένου αναστήματος φυλή των παραμυθιών, μου είναι συμπαθέστερα τα Χόμπιτ του Τόλκιεν. Με την απλότητα, την χαρά της καθημερινότητας τους αλλά και την απρόσμενη μαχητικότητα τους όταν οι καιροί το απαιτούν.

Εντύπωση όμως μου κάνει το συμπέρασμα που βγάζει ο κύριος καθηγητής από το περιστατικό μεταξύ Αθηναίων και Μηλίων. Φαίνεται να θεωρεί ότι για την τελική ανηλεή καταστροφή των Μηλίων ευθύνεται το ότι επιχείρησαν να διαπραγματευτούν με τους Αθηναίους. Οι οποίοι Αθηναίοι βεβαίως επέδειξαν την γνωστή «αλαζονεία της δύναμης» κατά τον Θουκυδίδη, δεν θα διαφωνήσουμε σ’ αυτό.

Διαθέτει όμως ο κύριος καθηγητής πληροφορίες οι οποίες δεν ήταν στη διάθεση του Θουκυδίδη, από τις οποίες τεκμαίρει ότι οι Μήλιοι μπορούσαν να οργανώσουν αποτελεσματικότερα την άμυνα τους εάν δεν επιχειρούσαν καν τον διάλογο με τους Αθηναίους; Είχαν δηλαδή οι Μήλιοι πιθανότητα στρατιωτικής κατίσχυσης επί των Αθηναίων και την απεμπόλησαν;

Από όσα πάντως γνώριζε ο Θουκυδίδης, τίποτε τέτοιο δεν προκύπτει. Οι Μήλιοι βρέθηκαν μπροστά στην επιλογή είτε της παράδοσης είτε της καταστροφής. Προσπάθησαν να διεξάγουν μια λογική συζήτηση με τους Αθηναίους, γιατί αυτό ήταν το μόνο εφόδιο που είχαν στη διάθεση τους. Απέτυχαν και καταστράφηκαν.

Από την ασαφή αυτή άποψη που έχει ο κ. Σεφεριάδης για το περιστατικό των Μηλίων, περνάει σε μια αντίστοιχα ασαφή άποψη για την διαπραγμάτευση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους θεσμούς το 2015 (την κατάληξη της οποίας αποκαλεί «προδοσία τοις πράγμασι». Και νάνοι και προδότες.).

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν έπρεπε λέει να αποπειραθεί καν να συζητήσει με τους «θεσμούς» δηλαδή τους κυρίαρχους αλλά να απευθυνθεί στους κυριαρχούμενους ώστε να οργανώσει και να εμψυχώσει τον αγώνα τους.

Καθώς εμείς τα Χόμπιτ είμαστε απλοϊκά όντα και χρειαζόμαστε λίγο πιο καθαρές κουβέντες για να καταλάβουμε, τι ακριβώς έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση; Να καλέσει τους γερμανούς εργαζόμενους σε εξέγερση; Η πολιτική παρέμβαση στους κυριαρχούμενους της Γερμανίας είναι αντικείμενο του κόμματος LINKE και οι σύντροφοι δίνουν τον αγώνα τους με καλά αποτελέσματα.

Αν όλη η συζήτηση γίνεται για να φτάσουμε (μέσω Μήλου) ξανά στο γιατί δεν επιλέξαμε το Grexit, ο ελληνικός λαός και κυρίως οι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις, στις εκλογές του Σεπτέμβρη ενέκριναν την επιλογή της κυβέρνησης.

Σε αντίθεση με τους πολίτες της αρχαίας Μήλου, η Ελλάδα (και η κυβέρνηση της αριστεράς) απέφυγε και την καταστροφή και την παράδοση. Παραμένει όρθια μέσα σε μια αναμφίβολα συνεχιζόμενη και δύσκολη σύγκρουση. Και επιμένει ότι υπάρχει εναλλακτική, με ένα όλο και πιο συγκεκριμένο σχέδιο στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Σε όλο τον κόσμο, οι δυνάμεις της αριστεράς όλων των αποχρώσεων τοποθετούνται συντροφικά προς το ελληνικό εγχείρημα. Χωρίς όλες να ταυτίζονται με κάθε επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπάρχει άλλωστε μια Διεθνής που να βάζει τα εθνικά κόμματα σε καλούπια. Αλλά όλοι, από την Ευρώπη μέχρι τη Λ. Αμερική και την Ασία, ελπίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα τα καταφέρει και κατανοούν τα προβλήματα και τις επιλογές του.

Στην Ελλάδα κάποιοι αριστεροί έχουν καταλήξει δυσδιάκριτοι από τη δεξιά. Προσωπικές ύβρεις και ευχές να καταρρεύσει η κυβέρνηση, μπας και βγει η δεξιά, μπας και εξεγερθεί μετά ο κόσμος, μπας και φτιαχτεί ακόμη πιο μετά μια άλλη αριστερά. Που θα κληθεί να απαντήσει στα ίδια προβλήματα σημειωτέον.

Άρα δεν μπορούμε πια, όσα ταπεινά Χόμπιτ ασχολούμαστε με την πραγματική μάχη που δίνεται τώρα, ούτε καν να στεναχωριόμαστε με τις επιθέσεις αυτές.

Και στο ερώτημα πως ελπίζουμε αν και νάνοι να τα καταφέρουμε, η απάντηση έχει να κάνει με την ιστορία, την παράδοση, την συσσωρευμένη εμπειρία θεωρίας και πράξης της αριστεράς εδώ και σχεδόν δυο αιώνες. Όπως είπε ο Νεύτων «Είμαστε νάνοι πάνω στους ώμους γιγάντων και γι αυτό βλέπουμε πιο μακριά».