Στον αντίποδα των επιδιώξεων του περιφερειάρχη Πελοποννήσου Π. Τατούλη να εφαρμόσει το πανάκριβο σχέδιό του με τις τεραστίων διαστάσεως μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, βρίσκεται το υπό εκπόνηση σχέδιο των 26 δήμων της περιφέρειας Πελοποννήσου. Την ίδια ώρα η Σπάρτη δίνει το παράδειγμα της εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων αξιοποιώντας τα υφιστάμενα εργαλεία.
Οι 26 δήμοι της Περιφέρειας Πελοποννήσου, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται πολύ κοντά στην ολοκλήρωση του περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης απορριμμάτων, το οποίο αναμένεται να παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα στους αρμόδιους υπουργούς, προκειμένου να πάρει τον δρόμο της υλοποίησης αίροντας τα αδιέξοδα της πολυδάπανης στρατηγικής Τατούλη.


Στο μοντέλο παραγωγής ελάχιστων αποβλήτων επενδύει ο Δήμος Σπάρτης

Το παράδειγμα της Σπάρτης μπορεί να θεωρηθεί μοναδικό, καθώς όχι μόνον συνάδει με όσα ορίζει ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων, αλλά πλέον απολαύει των ευεργετικών αποτελεσμάτων, που μεταφράζονται τόσο σε αύξηση των εσόδων του δήμου χωρίς ταυτόχρονη αύξηση δημοτικών τελών, αλλά και σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Έχοντας, μάλιστα, εγκεκριμένο τοπικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων, ο δήμος σχεδιάζει την αδειοδότηση μονάδας κομποστοποίησης και την ανέγερση εργοστασίου διαχείρισης και διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών. Σε αυτό το πλαίσιο ο δήμος επενδύει σε μια κοινωνία παραγωγής ελάχιστων ή μηδενικών αποβλήτων με περιβαλλοντική προστασία, καθώς εφαρμόζει τη διαλογή στην πηγή.

Το 2014 τέθηκαν οι βάσεις της αλλαγής του μοντέλου διαχείρισης

Από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2014, ο δήμαρχος, Βαγγέλης Βαλιώτης εκπόνησε τον σχεδιασμό για την εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων με άξονα τη μείωση του κόστους αποκομιδής και μεταφοράς απορριμμάτων, τον οικονομικό αντίκτυπο στο ταμείο του δήμου, αλλά και τη διαμόρφωση ενός καλύτερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Να σημειωθεί ότι από το 2009 έως το 2014, ενώ ο δήμος είχε παραλάβει μπλε κάδους από την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης Α.Ε. (ΕΕΑΑ Α.Ε.), το περιεχόμενο αυτών μεταφερόταν στα διάφορα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών του Ασπρόπυργου, της Τρίπολης και της Κορίνθου. Το κόστος ήταν υψηλό και ο δήμος ενώ διέθετε ανακυκλώσιμο υλικό, δεν αποκόμιζε έσοδα.

Από το 2015 ο Δήμος Σπάρτης διαχειρίζεται μόνος του ανακυκλώσιμα υλικά

Έτσι, από το καλοκαίρι του 2015, η δημοτική αρχή Βαλιώτη υπέγραψε σύμβαση συνεργασίας με την ΕΕΑΑ Α.Ε. τύπου Β, πράγμα που του έδωσε τη δυνατότητα στον δήμο να διαχειρίζεται μόνος τους τα υλικά του μπλε κάδου. Έτσι, η δημοτική αρχή Βαλιώτη στόχευσε στην ξεχωριστή και πόρτα - πόρτα συλλογή χαρτιού, πλαστικού, μετάλλου και οργανικών αποβλήτων από υπολείμματα φαγητού.
Με την υπογραφή της σύμβασης, η ΕΕΑΑ Α.Ε. έχει ήδη παραχωρήσει τους πρώτους 4.000 κάδους σε σύνολο 12.000. Οι κάδοι είναι δύο τύπων: κίτρινος για χαρτί και μπλε για πλαστικό. Επίσης, ο δήμος Σπάρτης παρέλαβε 100 κάδους για ξεχωριστή συλλογή γυαλιού και μεταλλικών συσκευών. Όμως, η δημοτική αρχή Βαλιώτη δεν αρκέστηκε στην ξεχωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών, αλλά προμηθεύτηκε 1.600 καφέ κάδους για τη χωριστή συλλογή οργανικών υλικών από τα υπολείμματα φαγητού τόσο από τα σπίτια όσο και από τις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.

Στο κέντρο της πόλης οι πρώτοι ατομικοί κάδοι

Στις αρχές του 2016 ο Δήμος Σπάρτης προχώρησε στη διανομή ατομικών αριθμημένων χρωματιστών κάδων στο κέντρο της πόλης και ξεκίνησε την ενημέρωση των κατοίκων και των επιχειρηματιών για την ακριβή ημέρα και ώρα που θα περνούσε το απορριμματοφόρο. Σταδιακά ο δήμος αφαίρεσε από την περιοχή τους κοινόχρηστους μπλε κάδους.
Ανάμεσα στις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Δήμος Σπάρτης ήταν ότι δεν διέθετε αδειοδοτημένο χώρο διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών. Προκήρυξε, λοιπόν, διαγωνισμό για την εύρεση αδειοδοτημένης μονάδας. Ο διαγωνισμός στέφθηκε με επιτυχία και ανάδοχος ανακηρύχθηκε ένα τοπικό εταιρικό πολυμετοχικό σχήμα πολιτών.

Άγγιξε το 70% η ανακύκλωση μέχρι τον Μάιο του 2016 με σημαντικά οικονομικά οφέλη!

Τα πρώτα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται τον Μάιο του 2016, καθώς ο Δήμος Σπάρτης κατόρθωσε να αυξήσει τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών κατά 70% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. "Το εντυπωσιακό ποσοστό ανακύκλωσης μεταφράζεται σε λιγότερα απόβλητα στην χωματερή, αξιοποίηση χρήσιμων υλικών μέσω της κυκλικής οικονομίας, τοπικές θέσεις εργασίας, καθώς 15 άτομα απασχολούνται άμεσα και πολλοί είναι αυτοί που απασχολούνται σε δευτερογενείς δραστηριότητες" σχολιάζει ο δήμαρχος, Β. Βαλιώτης εκτιμώντας ότι "σε απόλυτους αριθμούς αναμένεται μια καθαρή ανάκτηση υλικών που σε ετήσια βάση θα ξεπεράσει τα 33 κιλά ανά κάτοικο".
Τα οικονομικά οφέλη από αυτή τη διαδικασία είναι αξιοσημείωτα. Ο δήμος, διενεργώντας ηλεκτρονικό διαγωνισμό, κατόρθωσε να μειώσει το κόστος αποκομιδής των ανακυκλώσιμων υλικών κατά 25% σε σχέση με το 2015 και κατά 50% σε σχέση με παλαιότερες χρονιές. Η δημοτική αρχή Βαλιώτη εκτιμά ότι η πώληση των ανακτηθέντων ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας μέσω της μονάδας διαχείρισης αναμένεται να ανέλθει σε περισσότερους από 1.000 τόνους, ποσότητα αυξημένη κατά 75% σε σχέση με το 2015 και τα έσοδα στο ταμείο του δήμου μέσω της επιδότησης που θα δώσει η ΕΕΑΑ Α.Ε. θα είναι της τάξεως των 40.000 ευρώ.

Στο 98% η καθαρότητα του ανακτώμενου υλικού

"Με την ήδη τετράμηνη διαχείριση αποκομιδής και σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία των ξεχωριστών ρευμάτων συλλογής αποβλήτων, η ανάκτηση των καθαρών υλικών με τους ξεχωριστούς κάδους έχει ανέλθει στο 33% των συνολικά αποκομιζόμενων υλικών με μόνο το 10% των εμπλεκόμενων οικιών και καταστημάτων" τονίζει ο δήμαρχος Σπάρτης προσθέτοντας: "Η διανομή των κάδων πόρτα - πόρτα είναι εξέλιξη". Εντυπωσιακό είναι, όπως μας πληροφορεί ο δήμαρχος, ότι "το υλικό που παράγουν οι ξεχωριστοί κάδοι έχει καθαρότητα στο ποσοστό ανάκτησης μεγαλύτερο του 98%".
Ως εκ τούτου είναι μεγάλη η ωφέλεια της χαμηλότερης ρύπανσης και χαμηλότερης απόρριψης των υλικών στον μελλοντικό χώρο υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων. Μαζί με την εφαρμογή του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για τη διαχείριση των απορριμμάτων, ο Δήμος Σπάρτης δημιουργεί θέσεις εργασίας μέσω της εναλλακτικής διαχείρισης.

Μόνο 200 τόνοι ετησίως πηγαίνουν στη χωματερή

"Σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων είναι ότι, μετά την εφαρμογή της διαλογής των απορριμμάτων στο σπίτι ή στην επιχείρηση με το σύστημα συλλογής πόρτα - πόρτα, η ποιότητα των συλλεχθέντων υλικών αυξήθηκε κατακόρυφα, ενώ μειώθηκε το ποσοστό του άχρηστου υλικού, δηλαδή του υπολείμματος μετά τη διαχείριση, κατά 12%" εξηγεί ο Β. Βαλιώτης προσθέτοντας: "Αυτό από μόνο του μεταφράζεται σε ετήσια βάση σε περισσότερα υλικά στην ανακύκλωση από τον Δήμο Σπάρτης κατά 200 τόνους, αξίας τουλάχιστον 30.000 ευρώ".
"Η συνολική ωφέλιμη ποσότητα που δεν εκτρέπεται πλέον στην χωματερή είναι περί τους 200 τόνους σε ετήσια βάση, κι αυτό γιατί βελτιώθηκε η συμπεριφορά των πολιτών" σημειώνει ο δήμαρχος. Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα, ο ίδιος ενημερώνει ότι "ο δήμος βρίσκεται σε διαγωνιστική διαδικασία για την προμήθεια εξοπλισμού για κομποστοποίηση των βιοαποδομήσιμων υλικών και τυχόν ανάκτηση χρήσιμων υλικών από τα υπόλοιπα με απλή μηχανική διαλογή".
"Το κόστος διαχείρισης όλων των υλικών μέσω της ξεχωριστής αποκομιδής μπορεί να κρατηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, χωρίς αύξηση των υφιστάμενων δημοτικών τελών αποκομιδής - καθαριότητας, που ούτως ή άλλως είναι τα χαμηλότερα στη γεωγραφική μας ενότητα" διαβεβαιώνει ο δήμαρχος.

Εξαιρετικά κοστοβόρος τυχόν εφαρμογή της σύμβασης με την ΤΕΡΝΑ

Συγκρίνοντας το μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων, που εφαρμόζεται πλέον στον Δήμο Σπάρτης, με τον σχεδιασμό του περιφερειάρχη Π. Τατούλη, ο Β. Βαλιώτης σχολιάζει: "Η προσδοκώμενη από κάποιους διαχείριση απορριμμάτων μέσω της Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, όπως στην περίπτωση της σύμβασης με την ΤΕΡΝΑ, είναι εξαιρετικά κοστοβόρος, ανελαστική στον χρόνο και περιβαλλοντικά μη αποδεκτή".
Στην περίπτωση της εφαρμογής της σύμβασης με την ΤΕΡΝΑ ο Β. Βαλιώτης εξηγεί: "Ο δήμος θα υποχρεωθεί να παραδίδει εγγυημένα για 28 χρόνια στην είσοδο του εργοστασίου της ΤΕΡΝΑ το 70% των αποβλήτων που παράγει. Πρόκειται για 8.700 τόνους ετησίως με κόστος 100 ευρώ ανά τόνο, πλέον της μεταφοράς και του κόστους μεταφόρτωσης, και επιπλέον τυχόν ποιοτικές ρήτρες της σύνθεσης των απορριμμάτων, που μέχρι στιγμής κανείς δεν γνωρίζει". "Εκτιμάται ότι το κόστος θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 120 ευρώ ανά τόνο" σημειώνει τονίζοντας:
"Επειδή η υπολειπόμενη ποσότητα θα είναι πρακτικά ασύμφορη για να τη διαχειριστεί ο δήμος, θα οδηγηθεί κι αυτή στην μονάδα ΣΔΙΤ". "Το συνολικό ετήσιο κόστος για τον Δήμο Σπάρτης θα ανέλθει στο 1,2 εκατ. ευρώ, που πρακτικά σημαίνει υπερδιπλασιασμό των δημοτικών τελών" καταλήγει ο δήμαρχος.
 http://www.avgi.gr/article/6635288/b-baliotis-mporoume-kai-xoris-tous-ergolabous-