ΣΕ ΤΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΖΗΣΟΥΜΕ; της Βίκης Σκούμπη δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική έκδοση της Εφ.Συν

Επίκεινται εκλογές, και αρκετοί ανένταχτοι αλλά και ενταγμένοι του πάλαι ποτέ χώρου αναρωτιούνται αν και τι θα ψηφίσουν. Δεν έχω την πρόθεση να υπερασπιστώ εδώ στο σύνολό τους τα πεπραγμένα της διακυβέρνησης Σύριζα, με εξαίρεση κάποια σημεία, ιδιαίτερης πάντως βαρύτητας, - όπως η συμφωνία των Πρεσπών, το σύμφωνο συμβίωσης, η απόδοση ιθαγένειας στα παιδιά. Προσθέτω πως η προσωπική μου εμπειρία από ένα σύντομο πέρασμα στα τέλη 2012 από τον Σύριζα Παρισιού δεν ήταν και η καλύτερη δυνατή.

Ασφαλώς και δεν είμαι η μόνη που έχει υποστεί τις δυσάρεστες συνέπειες συναλλαγών και συσχετισμών στη διαπάλη αντίθετων φραξιών εντός του Σύριζα. Είναι όμως αυτός επαρκής και αναγκαίος λόγος για να συμπεριφερθούμε οι διάφοροι ‘αποχωρήσαντες’ από τον Σύριζα με εκδικητικό μένος επιδιώκοντας να πάρουμε το αίμα μας πίσω; Το λέω αυτό γιατί πολλοί «τέως» επιχαίρουν ή ακόμα και πανηγυρίζουν για την ήττα του Σύριζα στις ευρωεκλογές. Επιδεικνύοντας ιδιαίτερη μνησικακία, διακηρύσσουν «καλά τα έπαθαν, αφού μας ‘πούλησαν’ κ.ο.κ.».

Το γεγονός όμως ότι το ‘πάθημα – μάθημα’ του κυβερνώντος κόμματος κινδυνεύει να μεταφραστεί σε μια επιστροφή μιας δεξιάς με ακροδεξιά ατζέντα στην εξουσία, ουδόλως φαίνεται να τους απασχολεί.

Αυτή την κρίσιμη στιγμή, είναι αναγκαίο όσοι και όσες έμειναν στα μισά του δρόμου, να απαλλαγούν από το σύνδρομο των ορφανών από ηγεσία και να εστιάσουν το βλέμμα τους στην κοινωνία, ξεπερνώντας κάθε πειρασμό αυτοαναφορικότητας. Είναι άραγε δυνατόν οι απογοητευτικές, κακές έως τραυματικές εμπειρίες καθενός να μετρούν για έναν αριστερό περισσότερο από το ανυποχώρητο και αδιαπραγμάτευτο αίτημα για δικαιοσύνη; Και δικαιοσύνη σημαίνει πρωτίστως και κατά κύριο λόγο, έμπρακτη απόδοση στους πιο ευάλωτους και εκτεθειμένους των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους για ζωή, στέγη, παιδεία, περίθαλψη.

Αναρωτηθήκαν όσοι υπερθεματίζουν σήμερα σε ‘αριστεροσύνη΄, τι θα απογίνουν αύριο, μετά μια καθαρή νίκη της ΝΔ, οι πρόσφυγες του City Plaza και της Νοταρά 26; Που θα βρεθούν τα 13.000 προσφυγόπουλα που σήμερα πηγαίνουν σχολείο; Τι μέλλει γενέσθαι με τους εκατομμύρια ανασφάλιστους που αυτήν την στιγμή έχουν πρόσβαση σε νοσοκομειακή και φαρμακευτική περίθαλψη;

Θα ήθελα να επιμείνω: υπάρχει κάποια άλλη υπέρτατη αρχή για κάθε αριστερό ή αριστερή, εκτός από το αδιαπραγμάτευτο αίτημα για δικαιοσύνη; Είναι ο Σύριζα σε θέση να το ικανοποιήσει; Πολύ μερικά και αποσπασματικά. Είναι όμως σε θέση να αφήσει στην κοινωνία τον αναγκαίο χώρο για να το διεκδικήσει ή ακόμη και να θέσει τους όρους για μια έμπρακτη υλοποίηση του.

Ασφαλώς κάτι τέτοιο δεν είναι επαρκές, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί αμελητέο. Επί Σύριζα, το ΠΙΚΠΑ Λέσβου δεν έκλεισε παρά τις φορτικές πιέσεις τοπικών παραγόντων, επί Σύριζα δεν εκτελέστηκε η εντολή εκκένωσης της στέγης προσφύγων City Plaza, επί Σύριζα υπουργός δικαιοσύνης έπαιρνε δημόσια θέση υπέρ της απόδοσης δικαιοσύνης στην Ηριάννα και τον Περικλή.

Τίποτα βέβαια από τα παραπάνω δεν χαρίστηκε, αλλά κατακτήθηκε με αγώνες και κινητοποιήσεις, πλην όμως τα αιτήματα εισακούσθηκαν. Δεν μετράει άραγε κάτι τέτοιο; Αν ναι, ας μην εκχωρήσουμε εν ονόματι κάποιας υποτιθέμενης καθαρότητας αυτό το απολύτως αναγκαίο περιθώριο κινήσεων που επιτρέπει στις συλλογικότητες να ξεδιπλώσουν τις δράσεις τους και να κατακτούν έμπρακτα δικαιώματα και ελευθερίες. Με τον Σύριζα, διαθέτουμε αυτόν τον χώρο, ή τουλάχιστον έχουμε την δυνατότητα να τον επανακτούμε κάθε φορά

Στο αντι-Σύριζα αριστερό μένος παίζει πιθανώς κάποιο ρόλο και η αρκετά διαδεδομένη δοξασία πως ‘όσο χειρότερα τα πράγματα, τόσο καλύτερα για τις «επαναστατικές» δυνάμεις’. Σύμφωνα μ’ αυτή την λογική που καταγγέλλει τα μέτρα υπέρ των πλέον ευάλωτων σαν ‘φιλανθρωπικά φιλοδωρήματα’, όσο πιο ανοιχτά αποκαλύπτεται το βάρβαρο και απάνθρωπο πρόσωπο του σύγχρονου καπιταλισμού, τόσο πιο πολύ προσεγγίζουμε τον ορίζοντα της ανατροπής.

Μια εξαιρετικά επικίνδυνη αντίληψη που εθελοτυφλεί σε βαθμό να αρνείται να αναγνωρίσει τις ολέθριες πολιτικές συνέπειες μιας θανατο-πολιτικής εξόντωσης περιττών πληθυσμών, συστατικό στοιχείο του ακραίου νεο-φιλευθερισμού της ΝΔ. Γιατί τις περισσότερες φορές η εξαθλίωση δεν υποκινεί εξεγέρσεις αλλά, όπως έχει ιστορικά αποδειχτεί, παράγει εξαχρείωση, εξαγρίωση και κοινωνικό αυτοματισμό, με ανυπολόγιστες πολιτικές συνέπειες.

Από τον Σύριζα, δεν αναμένουμε για την επόμενη τετραετία ανατροπές και ρήξεις. Αν όμως βγούμε από την λογική της ανάθεσης που περιμένει την σωτηρία από κυβερνητικά επιτελεία και κομματικές ηγεσίες, ίσως αναγνωρίσουμε πως με μια τέτοια κυβέρνηση διανοίγεται επαρκής χώρος για να αναδυθούν κινήματα αντίστοιχα με το πρωτοφανές κίνημα αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες του καλοκαιριού 2015.

Ας αναλογιστούμε επομένως τις συνέπειες μιας ήττας του κυβερνώντος κόμματος την 7η Ιουνίου. Θα επιχαίρουν άραγε οι ακραιφνείς προασπιστές της καθαρότητας, όταν θα εισβάλουν τα ΜΑΤ στις καταλήψεις προσφύγων; Θα θριαμβολογούν όταν θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα επαναπροωθήσεων μεταναστών του Αντώνη Σαμαρά; Όταν θα ξηλωθεί το αποκαλούμενο «παρακράτος των κουκουλοφόρων και [του] «Ρουβίκωνα», όταν «ξηλωθούν τα «άβατα» σε όλη τη χώρα», με πρώτο και καλύτερο το πανεπιστημιακό άσυλο;

Όταν οι ανασφάλιστοι αποκλειστούν από τα νοσοκομεία και οι άνεργοι δεν ‘επιβαρύνουν’ πλέον την κοινωνία με επιδόματα; Όταν επιβληθεί δίαιτα εξόντωσης σε αυτούς που η κυρία Ξαφά αποκαλεί ‘τεμπέληδες τζίτζικες’; Ας ζυγίσουμε λοιπόν τι μετράει για τον καθένα και την καθεμιά και ας πράξουμε ανάλογα. Ασφαλώς και σε κανέναν δεν αρέσει η επιλογή του μικρότερου κακού. Όμως, όταν προγραμματίζονται ‘μεταρρυθμίσεις’ σε πλήρη ώσμωση με το ΔΝΤ, όταν επίκειται επέλαση Βορίδηδων και Αδώνιδων, υπάρχει κάτι που υπερβαίνει την λογική του ‘μη χείρον βέλτιστον’. Είναι το ερώτημα «σε τι είδους κοινωνία μπορούμε και θέλουμε να ζήσουμε». Ας το λάβουμε υπόψη.