Πόλεμο με άσφαιρα πυρά χαρακτηρίζει η ΠΡΩΣΥΝΑΤ την διαμάχη μεταξύ του ΕΔΣΝΑ και των λόμπυ των σκουπιδιών .

Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ:

Διανύουμε μια κρίσιμη περίοδο για την αυτοδιοίκηση, το τέλος της οποίας πλησιάζει -στους προσεχείς μήνες- και θα σημαδευτεί από την οριστικοποίηση των περιφερειακών σχεδιασμών διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Οι οποίοι, μαζί με τα τοπικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων (ΤΣΔΑ) των δήμων θα καθορίσουν το καθεστώς που θα επικρατήσει, στο συγκεκριμένο τομέα, τις επόμενες δεκαετίες. Είναι αυτονόητο ότι πρωτεύουσα σημασία έχει το τι θα γίνει στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας, αυτήν της Αττικής.

Θα περίμενε κανείς, λοιπόν, η προσοχή, ιδιαίτερα των αυτοδιοικητικών της Αττικής, να είναι στραμμένη σε αυτό το γεγονός. Κυρίως, στο πως θα αναμορφωθεί ριζικά το σχέδιο ΠΕΣΔΑ, που προωθεί η περιφέρεια Αττικής και ο ενιαίος διαβαθμιδικός σύνδεσμος νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ), ο οποίος -και πάλι- κινείται στη λογική του συγκεντρωτισμού και συντηρεί βασικές παθογένειες της υφιστάμενης κατάστασης.

Αντί γι αυτό, από την αρχή του μήνα, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας σφοδρότατης, όσο και ανούσιας, αντιπαράθεσης βασικών παραγόντων του αυτοδιοικητικού κατεστημένου με την τωρινή διοίκηση της περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ, για ζητήματα που ελάχιστη σχέση έχουν με την ουσία του ζητήματος της διαχείρισης των αποβλήτων. Στην πραγματικότητα, το ζητούμενο ήταν και είναι η συσκότιση της ουσίας και η ακύρωση εξελίξεων, που θα μπορούσαν να είναι σε όφελος των πολιτών και σε βάρος των εργολαβικών συμφερόντων που υπηρετούν οι πολιτικοί τους χώροι.

Η ευθύνη του ΕΔΣΝΑ και της περιφέρειας Αττικής

Η αφορμή δόθηκε με μια απόφαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, στις 3/8/2016, που πάρθηκε με ψήφους 3-1 (τα μέλη της ΕΕ είναι 7). Σύμφωνα με αυτήν, ο ΕΔΣΝΑ αναθέτει μια δική του αρμοδιότητα, που αφορά σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα (όχι γενικά), στην περιφέρεια Αττικής. Πρόκειται για την αρμοδιότητα  της διευθύνουσας υπηρεσίας και της προϊσταμένης αρχής για την επικαιροποίηση, θεώρηση και έγκριση των μελετών των έργων, που, κατά τον ΕΔΣΝΑ και την περιφέρεια Αττικής, έχουν προτεραιότητα. Δηλαδή, για:

1.  Τις εγκαταστάσεις της περιοχής Γραμματικού (Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων, μονάδα κομποστοποίησης, Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών)

2.  Τον εκσυγχρονισμό - αναβάθμιση της μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων (ΕΜΑΚ) Άνω Λιοσίων

3.  Τις εγκαταστάσεις της περιοχής Σχιστού (Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων, μονάδα κομποστοποίησης)

Η απόφαση στηρίζεται σε σχετική πρόβλεψη του ν. 4071/2012 (άρθρο 17, παρ. 4α), αλλά σημασία έχει η ουσία και όχι το νομότυπό της ή όχι. Η αιτιολογία που συνοδεύει την απόφαση είναι η στενότητα του χρόνου για την υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης των έργων, για τις οποίες είναι αναγκαία η ύπαρξη των μελετών. Ισχυρίζεται, δηλαδή, η ΕΕ του ΕΔΣΝΑ ότι οι υπηρεσίες της περιφέρειας θα εκπονήσουν πιο γρήγορα, ίσως και καλύτερα, τις μελέτες από τις υπηρεσίες του ΕΔΣΝΑ. Καθώς και ότι θα αποφευχθούν οι χρονοβόροι τυπικοί έλεγχοι των μελετών, που προβλέπονται όταν πρόκειται για έργα μεγάλου προϋπολογισμού και τις μελέτες τις εκπονούν ΟΤΑ α΄ βαθμού και οι σύνδεσμοί τους.

Όμως, η περιφέρεια Αττικής υστερεί σε τεχνική επάρκεια, στο συγκεκριμένο αντικείμενο, έναντι του ΕΔΣΝΑ και όλοι γνωρίζουν ότι, εδώ και πολλά χρόνια, το τμήμα διαχείρισης στερεών αποβλήτων της περιφέρειας -σύμφωνα με το οργανόγραμμά της- δεν έχει ούτε έναν υπάλληλο. Εκτός και αν έχει επιλεγεί η «πεπατημένη» της ανάθεσης των μελετών σε εξωτερικά, ιδιωτικά γραφεία. Που, ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, θα απαιτούσε μια εξειδικευμένη υπηρεσία για την επίβλεψη αυτών των μελετών. Σε ότι αφορά στους προϋπολογισμούς των έργων, έχουμε πολλές αμφιβολίες για το αν υπάρχει σαφής εκτίμηση για το ύψος τους, τη στιγμή που το υπάρχον σχέδιο του ΠΕΣΔΑ αφήνει τεράστια κενά, ακόμη και για το ποια από αυτά και που πρόκειται να κατασκευαστούν.

Κατά συνέπεια, έχουμε μια απόφαση που και αρνητικό προηγούμενο δημιουργεί και, πρακτικά, δεν συνεισφέρει σε κάτι ουσιαστικό. Αντίθετα, προδίδει την πρόθεση ενός πιο άμεσου ελέγχου των εξελίξεων από την περιφέρεια, μακριά από την ανεπιθύμητη δημοσιότητα των οργάνων του ΕΔΣΝΑ και των δήμων.

Αφήνουμε για την ώρα στην άκρη το θέμα των προτεραιοτήτων των αναγκαίων έργων υποδομής. Το γεγονός, δηλαδή, ότι η περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ αγνοούν προκλητικά ότι πρώτιστη προτεραιότητα είναι -δυστυχώς εκεί έχουμε οδηγηθεί- η δημιουργία νέων χώρων ασφαλούς διάθεσης (ΧΥΤΥ), καθώς ο ΧΥΤΑ Φυλής θα εξαντληθεί πολύ σύντομα και η περιφέρεια Αττικής κινδυνεύει να «πνιγεί» στο σκουπίδι.

Πόλεμος με άσφαιρα πυρά

Η άστοχη απόφαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ αποδείχτηκε μια πρώτης τάξης ευκαιρία για να «ξεσπαθώσουν» πρωτοκλασάτα ονόματα του αυτοδιοικητικού κατεστημένου, όπως ο κ. Πατούλης, δήμαρχος Αμαρουσίου και πρόεδρος της ΚΕΔΕ, ο κ. Χατζηδάκης, δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου, ο πρώην περιφερειάρχης κ. Σγουρός και ο τομέας αυτοδιοίκησης και αποκέντρωσης του ΠΑΣΟΚ. Από μια άλλη σκοπιά παρενέβη και η ΠΟΕ ΟΤΑ, που, δυστυχώς, δεν απέφυγε τη σύμπλευση με τη σημερινή διοίκηση του σωματείου εργαζομένων του ΕΔΣΝΑ, γνωστή για τον ακραίο συντεχνιασμό της και για την υποστήριξή της στις περισσότερες φιλοεργολαβικές επιλογές.

Πρωτοστάτησαν οι δύο πρώτοι, με αλλεπάλληλες ανακοινώσεις και παρεμβάσεις και λειτουργώντας σαν «πολιορκητικός κριός» της ΝΔ, της οποίας είναι προβεβλημένα στελέχη. Μίλησαν για τη (μη) νομιμότητα της απόφασης -καθώς υπέρ της τάχθηκαν 3 από τα 7 μέλη του οργάνου-, για αποψίλωση του συνδέσμου (ΕΔΣΝΑ), για καπέλωμα των δήμων, για απουσία διαβούλευσης, για προχειρότητα στη διαμόρφωση του νέου σχεδιασμού, για μη συνεννόηση με την κυβέρνηση και πολλά άλλα. Έφτασαν στο σημείο να επικαλεστούν την ανάγκη αποκέντρωσης και να κατηγορήσουν τη σημερινή διοίκηση της περιφέρειας για συγκεντρωτισμό (!!!). Για την αποκατάσταση της τάξης, ζήτησαν κοινή συνεδρίαση του ΔΣ του ΕΔΣΝΑ με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Αττικής.

Ο χώρος του ΠΑΣΟΚ έβαλε σε δεύτερη μοίρα το θέμα της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από τον ΕΔΣΝΑ στην περιφέρεια, εστιάζοντας στο να εκθέσει τη σημερινή διοίκηση για τις ασυνέπειές της και για την υιοθέτηση παλιότερων, δικών του επιλογών. Θεωρώντας, προφανώς, ότι έτσι δικαιώνεται ο πρότερος «έντιμος» βίος του.

Ο ΕΔΣΝΑ και η περιφέρεια Αττικής επέλεξαν να απαντήσουν στην επίθεση που δέχτηκαν με ένα υπηρεσιακό, ενημερωτικό σημείωμα της κ. Δούρου προς τους δημάρχους -που δεν δημοσιοποιήθηκε επίσημα- και με δύο δελτία τύπου, γεμάτα από γενικολογίες. Αντί να αντιτάξουν ένα ριζοσπαστικό νέο ΠΕΣΔΑ, περιορίστηκαν -και πάλι- σε αυτάρεσκες αναφορές στην πολιτική που ακολουθούν και στην υπεράσπιση των λαθεμένων τους επιλογών.

Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους

Φοβόμαστε ότι αυτό δεν θα είναι το τελευταίο επεισόδιο, μέχρι την οριστικοποίηση του ΠΕΣΔΑ Αττικής, στους επόμενους μήνες. Οπότε, είναι η κατάλληλη στιγμή να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Ανεξάρτητα από τις ευθύνες της περιφέρειας Αττικής και του ΕΔΣΝΑ, που δεν παύουν να δίνουν τις σχετικές αφορμές, η στάση των πολιτικών χώρων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και των αυτοδιοικητικών παραγόντων τους ξεπερνά κάθε όριο σε υποκρισία και θράσος. Και αυτό γιατί:

·       Αυτοί επέλεξαν ο φορέας διαχείρισης των αποβλήτων της Αττικής να έχει το χαρακτήρα διαβαθμιδικού συνδέσμου, δηλαδή συνεργασίας περιφέρειας και δήμων, δηλαδή «καπέλωμα» των δήμων από την περιφέρεια, κατά τα λεγόμενά τους.

·       Αυτοί αποψίλωσαν από προσωπικό και αρμοδιότητες τον ΕΔΣΝΑ και απαξίωσαν το προσωπικό του, αναθέτοντας σωρηδόν μελέτες σε ιδιώτες μελετητές. Ξεχνά ο κ. Σγουρός ότι ο ίδιος τη μελέτη αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ και τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) την είχε αναθέσει σε ιδιώτες;

·       Αυτοί υπερασπίστηκαν με «νύχια και με δόντια» το φιλοεργολαβικό, συγκεντρωτικό μοντέλο του υφιστάμενου σχεδιασμού, με τις 4 θηριώδεις κεντρικές μονάδες και τους διαγωνισμούς ΣΔΙΤ. Πάει πολύ να παριστάνουν τους ανησυχούντες για τη Φυλή και το Γραμματικό.

·       Αυτοί αρνούνται να προχωρήσουν οι δήμοι σε δημοτικές υποδομές ανακύκλωσης και κομποστοποίησης των βιοαποβλήτων -δηλαδή, του 90% των αποβλήτων τους-, στέλνοντάς τα στις κεντρικές μονάδες. Από πού αντλούν το θράσος και μιλούν για αποκέντρωση οι κ. Πατούλης και Χατζηδάκης; Τι έχουν κάνει στους δήμους τους για να πάψει να λειτουργεί η Φυλή και η κάθε επόμενη Φυλή; Ο κ. Χατζηδάκης δεν είναι αυτός που έχει πει δημόσια ότι σαν πελάτης που πληρώνει έχει την απαίτηση να εξυπηρετείται από την εγκατάσταση της Φυλής; Θα δεχόταν να αντιστραφούν οι ρόλοι και ο δήμος του να εξυπηρετεί τις ανάγκες όλων των άλλων δήμων της Αττικής;

·       Αυτοί είναι που απουσιάζουν συστηματικά και προκλητικά, ακόμη και από τις τυπικές διαδικασίες διαβούλευσης του νέου σχεδιασμού, τον οποίο σωστά καταγγέλλουν για την ασάφειά του. Αλήθεια, οι ίδιοι έχουν να μας πουν κάτι για τις χωροθετήσεις των νέων υποδομών; Έστω, αυτών που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες των δικών τους δήμων;

·       Αυτοί είναι που πρωτοστατούν στην υιοθέτηση -και, συχνότατα, στην υλοποίηση- λύσεων ιδιωτικοποίησης μεγάλων τμημάτων της διαχείρισης των αποβλήτων, αδιαφορώντας για τα υπέρογκα κόστη που φορτώνουν στις πλάτες των δημοτών, για να ικανοποιήσουν τις ιδεοληψίες και τις πολιτικές δεσμεύσεις τους.

Καλούμε, ιδιαίτερα, τον κ. Πατούλη να πάψει να ασελγεί πάνω σε πολιτικές, όπως αυτή της αποκέντρωσης στη διαχείριση των αποβλήτων. Εμφανιζόμενος σαν υποστηρικτής της, ενώ, στην πραγματικότητα, ήταν και είναι από τους φανατικούς πολέμιούς της και αυτό το αποδεικνύει η πολιτική που ακολουθεί στο δήμο του. Η αποκέντρωση στη διαχείριση των αποβλήτων έχει βαθύτερο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό περιεχόμενο και δεν είναι εργαλείο συμμετοχής στη νομή και άσκηση της εξουσίας. Ας βάλει ένα χαλινάρι ο κ. Πατούλης στη φιλοδοξία του και ας πάψει να συμπεριφέρεται αλαζονικά και υπεροπτικά. Η προσωρινή παρουσία του στη θέση του προέδρου της ΚΕΔΕ δεν του δίνει το δικαίωμα να συμπεριφέρεται σαν ο απόλυτος εκπρόσωπος ή σαν ο προστάτης των δημάρχων. Ακόμη κι αν η πλειοψηφία τους εμφορείται από συντηρητικές ή νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις. Θα προσέφερε πολύ καλύτερες υπηρεσίες, αν αντί να «ψαρεύει στα θολά νερά» παρουσίαζε τις δικές του απόψεις για τη διαχείριση των αποβλήτων της Αττικής, ξεκινώντας από αυτά του δικού του δήμου.

Η περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ να ανοίξουν, τάχιστα, το διάλογο για το νέο ΠΕΣΔΑ

Η περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ, αν θέλουν να πείσουν ότι δεν αποτελούν μέρος και δε συμπράττουν στο κακόγουστο θέατρο που παρακολουθούμε τις τελευταίες βδομάδες, έχουν  την ευκαιρία και τη δυνατότητα να στρέψουν τη συζήτηση στα ουσιώδη ζητήματα. Ανοίγοντας και πάλι τη συζήτηση για την τελική μορφή του νέου ΠΕΣΔΑ και σταματώντας να παίρνουν αποφάσεις που δημιουργούν αρνητικό προηγούμενο, όπως η παράταση των δραστηριοτήτων στη Φυλή, με τις νέες αναθέσεις στους εργολάβους.

Δεν καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο δε δίνεται στη δημοσιότητα η τελική μελέτη της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ και το τελικό κείμενο της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, τη στιγμή που έχει κατατεθεί στο υπουργείο περιβάλλοντος η στρατηγική μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ΠΕΣΔΑ (ΣΜΠΕ). Εκτός κι αν θεωρείται λογικό να γίνεται εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός έργου που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Αν η απόφαση για το περιεχόμενο του τελικού κειμένου του ΠΕΣΔΑ είναι προειλημμένη, ας μας το πουν καθαρά. Διαφορετικά, ας φροντίσουν να μην πάει χαμένο ούτε ένα δευτερόλεπτο από το λίγο χρόνο που απομένει ως τη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου, για την έγκρισή του, ανοίγοντας το δημόσιο διάλογο μέσα από τις ιστοσελίδες της περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ.

Αυτά που γνωρίζουμε, ως τώρα, για το νέο ΠΕΣΔΑ είναι ανησυχητικά και δεν επιτρέπουν κανέναν εφησυχασμό. Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ, από την πλευρά της, θα κάνει ότι είναι δυνατό για να φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα αντάξιο των προσδοκιών και των αγώνων, των τελευταίων χρόνων, των πολιτών της Αττικής.

24/8/2016

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΠΡΩΣΥΝΑΤ)