η αληθινή ιστορία του ΧΥΤΑ Φυλής . του Θωμά Μπιζά

τα Άνω Λιόσια ήταν κάποτε ένας ευλογημένος τόπος.

Αναγκαίες  διευκρινίσεις προ κειμένου:        
Στο κείμενο αυτό καταγράφονται μόνο τα βασικότερα ιστορικά στοιχεία από την μακρόχρονη  και πολύ «βρώμικη» ιστορία της χωματερής Άνω Λιοσίων- Φυλής. Η ιστορία της μεγαλύτερης χωματερής στην Ευρώπη είναι τόσο μεγάλη και τόσο περίπλοκη που είναι αδύνατο να καταγραφεί με λεπτομέρειες.

Εννοείται πως υπάρχουν πράγματα που δεν  γνωρίζουμε και που έχουν παίξει ρόλο σε αυτή την ιστορία  και μάλλον δεν θα τα μάθουμε ποτέ. Εγώ θεώρησα αναγκαίο να καταγράψω τα κυριότερα γεγονότα για να μπορούν αυτοί που θα διαβάσουν το κείμενο  να καταλάβουν πως και από ποιους στήθηκε αυτό το μνημείο του περιβαλλοντικού μακελειού στην δυτική Αθήνα .

•  Για όλα τα στοιχεία που αναφέρονται σε αυτό το κείμενο έχουν συγκεντρωθεί αποδείξεις  και ντοκουμέντα με προσπάθεια πολλών χρόνων  (αποφάσεις του ΕΔΣΝΑ- Δημοτικών Συμβουλίων-Συμβάσεις- Νόμοι -αποφάσεις δικαστηρίων - εισαγγελέων περιβάλλοντος , φωτογραφίες , video κλπ). 
  
  
•      Όποιος διαβάσει τα γεγονότα με την σειρά θα καταλάβει τον ρόλο που έπαιξαν οι περίφημες «αντισταθμιστικές εισφορές» του ΕΔΣΝΑ προκειμένου να ληφθούν οι καταδικαστικές  αποφάσεις για την περιοχή από τα  δημοτικά  συμβούλια Άνω Λιοσίων και Φυλής , αλλά και για την χειραγώγηση της τοπικής κοινωνίας (οι αντισταθμιστικές εισφορές που έχουν δοθεί αθροιστικά μέχρι σήμερα στους δήμους Άνω Λιοσίων και Φυλής είναι 51.150.903.958 δις.  δραχμές και   πάνω από 600 .000.000 ευρώ) !
  
  

• Το δικό μου συμπέρασμα είναι  πως για αυτή την άθλια ιστορία ευθύνες έχουν πολλοί. Βεβαίως έχουν ευθύνες όλες οι Κυβερνήσεις μέχρι σήμερα , ο ΕΔΣΝΑ και το λόμπι των σκουπιδιών, αλλά την μεγαλύτερη ευθύνη την έχουν αυτοί που κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια τον δήμο Άνω Λιοσίων και Φυλής, με πρώτους και καλύτερους τους δημάρχους  Νίκο Παπαδήμα, Δημήτρη  Μπουραΐμη και Χρήστο Παππού.  Χωρίς την δική τους συναίνεση και την ενεργό συμμετοχή στις αποφάσεις , δεν θα μπορούσε να σταθεί αυτή η χωματερή για τόσα χρόνια. 
   
• Το "ντόπιο κατεστημένο" στα Άνω Λιόσια και στην Φυλή (το οποίο διέθετε και μεγάλες εκτάσεις γης) έχει βαρύτατες ευθύνες για την  σημερινή κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή και δεν μιλώ μόνο για την χωματερή.  Πουλούσαν συνεχώς οικόπεδα χωρίς να ενδιαφέρονται καθόλου για την υγιή ανάπτυξη της περιοχής ,  παρά μόνο για το δικό τους άμεσο κέρδος.
•  Αυτό είναι το  δικό μου συμπέρασμα  και είχα την υποχρέωση να το πω, αφού αποφάσισα  να γράψω αυτό το κείμενο. Ο κάθε ένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
•  Από πρόθεση έχει παραλειφθεί η αναφορά στην πολύ σημαντική δράση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ και του ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ. Ο λόγος είναι πως  ελπίζω ότι θα τα καταφέρω κάποτε, να γράψω και για αυτή την ξεχωριστή,  κινηματική ιστορία.  

Κλείνω αυτό το σύντομο εισαγωγικό σημείωμα με κάτι που έγραψε ένας κορυφαίος ιστορικός της εποχής μας ο  Μαρκ Μαζάουερ. «Οι χαμένοι της Ιστορίας έχουν να μας διδάξουν περισσότερα από τους νικητές της. Καμία νίκη δεν διαρκεί εσαεί - σημασία έχει το πώς διαχειρίζεσαι την ήττα».
 

1978 οι πρώτες αντιδράσεις

Οι  πρώτες μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για το κλείσιμο της χωματερής των Άνω Λιοσίων έγιναν λίγα χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας, όταν ο χώρος της αριστεράς (κυρίως του ΚΚΕ ) άρχισε  να αποκτά μεγάλη δυναμική στις λαϊκές συνοικίες  και στους δήμους της δυτικής Αθήνας.

Τότε λοιπόν,     το 1978 , έγιναν  οι πρώτες οργανωμένες κινητοποιήσεις στα Άνω Λιόσια, τις οποίες στήριζε και ο τότε δήμαρχος Σταμάτης Γεώργας.

Κάπως έτσι,  το 1979,  το υπ.  Εσωτερικών υποχρεώθηκε να αναθέσει κάποιες  μελέτες για τον εντοπισμό νέων χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων και για το δίκτυο  σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων στο λεκανοπέδιο της Αθήνας, για την εξυπηρέτηση του νέου σχεδιασμού.

Η νίκη του Στέργιου Πανάγου στις εκλογές του 1982  γέννησε κάποιες ελπίδες πως η χωματερή των Άνω Λιοσίων θα κλείσει και έτσι άρχισε να οργανώνεται καλύτερα το κίνημα για την απομάκρυνση της περιοχής.

Στα τέλη του 1982,  μία αντιπροσωπεία  αυτοδιοικητικών στελεχών και άνθρωποι από τα τοπικά κινήματα από τα Άνω Λιόσια και τους γύρω δήμους, κάνουν  ένα συμβολικό αποκλεισμό της εισόδου της χωματερής και συγκρούονται με τα ΜΑΤ του τότε Διευθυντή Τάξης Αττικής  Νίκωνα Αρκουδέα, ο οποίος ήταν παρών στην κινητοποίηση και δεν δίστασε να κάνει συλλήψεις.

 Ανάμεσα στους διαδηλωτές και τους συλληφθέντες ήταν ο Στέργιος  Πανάγος , ο Κώστας Λιάρος δήμαρχος Ζωφριάς , ο Νίκος Παξιμαδάς δήμαρχος Πετρούπολης , ο Άγγελος Χάγιος από την Κ.Ε του ΚΚΕ  και εγώ, που ήμουν δημοτικός σύμβουλος  και βρισκόμουν στον χώρο εκπροσωπώντας τον δήμο Καματερού. (σ.σ  Είναι βέβαιο πως υπήρχαν και πολλοί άλλοι τους οποίους δεν θυμάμαι και τους ζητώ συγγνώμη).

Όλα έδειχναν, πως πήγαινε  να αναπτυχθεί ένα δυναμικό κίνημα για το κλείσιμο της χωματερής.  

 Άνω Λιόσια την δεκαετία του 60 – ΟΕΔΑ Φυλής- ΟΔΔΥ- Λατομείο Μουσαμά . Από τον παράδεισο στην κόλαση .

Η πρώτη μεγάλη εξαγορά του 1991 !

Όμως κάποιοι τοπικοί παράγοντες στην περιοχή, που είχαν ισχυρούς δεσμούς με τα κόμματα του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας  και που φέρονταν και ως ιδιοκτήτες εκτάσεων στην περιοχή της χωματερής,  είχαν άλλα σχέδια και τους ευνοούσε πολύ και η συγκυρία.

Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία αποδυνάμωσε ακόμα περισσότερο  αυτό το κίνημα που πήγαινε να αναπτυχθεί.  Τα τοπικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ αποτραβήχτηκαν (για διάφορους λόγους) από το κίνημα για το κλείσιμο της χωματερής  το οποίο πλέον το θεωρούσαν  αντικυβερνητικό    (σ.σ  δυστυχώς το ίδιο φαινόμενο επαναλήφθηκε  και στις μέρες μας, όταν  τα μέλη και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ  εγκατέλειψαν το κίνημα για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής , λόγω του κακώς εννοούμενου  κομματικού πατριωτισμού).  

Ο Νίκος Παπαδήμας αξιοποιώντας  με τον καλύτερο τρόπο τις δικές μας  μεγάλες δυσκολίες στο κίνημα  (διάσπαση του ΚΚΕ) , με την σημαία του κλεισίματος της χωματερής ανά χείρας ,  με την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ και το κυριότερο με την υποστήριξη  μιας σημαντικής μερίδας του ντόπιου κατεστημένου κέρδισε τις εκλογές το 1990.

Την ίδια περίοδο η χωματερή του Σχιστού έκλεινε λόγω κορεσμού.

 Έτσι, δόθηκε η ευκαιρία στον δήμαρχο των Λιοσίων (επονομαζόμενο αργότερα και άρχοντα των σκουπιδιών ) να αρχίσει το παζάρι με την κεντρική εξουσία και με το νέο κατεστημένο στην αυτοδιοίκηση που ήταν το τότε κραταιό ΠΑΣΟΚ , για ένα τεράστιο deal που αφορούσε την συμφωνία  του δήμου  να «πάρει» τα σκουπίδια του Σχιστού με αντάλλαγμα με τα τεράστια και ανεξέλεγκτα αντισταθμιστικά.

Το deal ολοκληρώθηκε  επιτυχώς και με το κλείσιμο της χωματερής του Σχιστού , η περιοχή των Άνω Λιοσίων έγινε ο μοναδικός σκουπιδότοπος της Αττικής !

Στις 11-6-1991 η ΤΕΔΚΝΑ με το υπ΄αρ. 370/11-6-91 ψήφισμα της, με αντικείμενο το πρόβλημα διάθεσης των απορριμμάτων στο Ν. Αττικής, κάλεσε τα δημοτικά και τα κοινοτικά συμβούλια της εποχής να πάρουν αποφάσεις,  για την αύξηση  της εισφοράς τους προς τον ΕΣΔΚΝΑ  ίσης με το 1,5% των τακτικών εσόδων τους,  προκειμένου το ποσό αυτό να διατίθεται κάθε χρόνο για την οικονομική ενίσχυση των ΟΤΑ των περιοχών που «οχλούνται»  από την ύπαρξη της χωματερής  .

Με εργαλείο  αυτό το ψήφισμα της ΤΕΔΚΝΑ το 1991 ξεκίνησε  η μεγάλη επιχείρηση εξαγοράς συνειδήσεων  και χειραγώγησης της  τοπικής κοινωνίας, με αντάλλαγμα την εγκατάσταση στην περιοχή, της μεγαλύτερης χωματερής στην Ευρώπη.

Τα αντισταθμιστικά τυπικά, θα δίνονταν στους οχλούμενους δήμους, ώστε να πραγματοποιούνται  από τους ίδιους   προγράμματα απορρύπανσης των περιοχών τους και περιβαλλοντικής και χωροταξικής αναβάθμισης. (σ.σ  Τώρα πλέον  και η κουτσή Μαρία ξέρει πως ούτε ένα ευρώ δεν δαπανήθηκε για αυτούς τους σκοπούς .. )

Μόλις τρεις  ημέρες αργότερα !!! , στις 14.6.1991 , το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Άνω Λιοσίων ( επί δημαρχίας Ν. Παπαδήμα ), σε μια ιστορική συνεδρίαση, αποφάσιζε να αποδεχτεί την πρόταση του ΕΣΔΚΝΑ  προκειμένου  να δέχεται η χωματερή των Λιοσίων και τα σκουπίδια που πήγαιναν στη χωματερή του Σχιστού στον Σκαραμαγκά.

Το εκβιαστικό δίλημμα ήταν  ή θα δεχτείτε τα σκουπίδια του Σχιστού,  ή θα πνιγεί η Αττική στα σκουπίδια.                                    

Η υπόσχεση ήταν  πως ο ΧΥΤΑ θα είναι προσωρινός και θα κλείσει σε 5 χρόνια και ταυτόχρονα θα σας "μπουκώσουμε" με λεφτά.

Κράτος , Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι άρχοντες του δήμου Φυλής από κοινού συνωμότησαν και εξαπάτησαν  την τοπική κοινωνία. 

Ο Νίκος Παπαδήμας έβαλε 2 όρους προκειμένου να δεχτεί το δημοτικό συμβούλιο τα σκουπίδια του Σχιστού : Πρακτικά Δ.Σ 14/6/1991 Νο1  ,  Πρακτικά Δ.Σ  Νο2 

 Ο πρώτος  ήταν να δεσμευτεί ο ΕΣΔΚΝΑ πως θα κλείσει τον ΧΥΤΑ σε 5 χρόνια και ο δεύτερος ήταν τα αντισταθμιστικά. Το παιχνίδι ήταν πλέον πουλημένο.

Οι κύριοι Παπαδήμας , Λαντζουράκης (τότε πρόεδρος του ΕΣΔΚΝΑ), Ευσταθιάδης (τότε πρόεδρος της ΤΕΔΚΝΑ), Απέργης (τότε αντιδήμαρχος Αθηναίων ) , είπαν κατά συρροή ψέματα για το χρονοδιάγραμμα του κλεισίματος της χωματερής και έδωσαν υποσχέσεις για πλούσια αντισταθμιστικά, προκειμένου να εξασφαλίσουν το ΝΑΙ από το δημοτικό συμβούλιο.

Από κοντά και ο τότε δήμαρχος Φυλής Ν. Λιάκος που συναινούσε με τρόπο και ζητούσε αυξημένο μερίδιο από τα αντισταθμιστικά.  (σ.σ  Προσέξτε  πως τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα  για αδιέξοδο , νέες  χωροθετήσεις και απομάκρυνση του ΧΥΤΑ  τα ακούμε και σήμερα 26 χρόνια αργότερα!)

Για την ιστορία να πούμε, πως τότε είχαμε κυβέρνηση ΝΔ με πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη και υπουργό περιβάλλοντος τον κ. Στέφανο Μάνο.

Οι δημοτικοί σύμβουλοι  του δήμου Άνω Λιοσίων, το 1991, συναποφάσισαν   με την τότε κυβέρνηση , τον ΕΣΔΚΝΑ , την Τοπική ένωση των δήμων της Αττικής κλπ, την καταστροφή  της περιοχής εξασφαλίζοντας πλουσιοπάροχα οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα.

Τότε ήταν που άρχισε και αυτό το ατελείωτο  όργιο σπατάλης και διαφθοράς, που συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.

Ο  ρόλος του ΕΣΔΚΝΑ και της κ. Βάσως Παπανδρέου το  2ΟΟ4 

Φυσικά τα πεντάχρονα πλάνα, που παρουσίαζε ο ΕΣΔΚΝΑ   το 1991 για το κλείσιμο του  ΧΥΤΑ,  ήταν παραμύθια της Χαλιμάς.  

 Πρέπει πάντως να σημειώσουμε, πως αυτά τα χρόνια (από το 1991 ως και το 2004)  δεν υπήρχαν σοβαρές αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία γιατί τα αντισταθμιστικά  «την είχαν κάνει καλά την δουλειά τους»  και εκατοντάδες στόματα είχαν κλείσει.

Ο ΧΥΤΑ των Άνω Λιοσίων συνέχισε να λειτουργεί για πολλά χρόνια ακόμα και έτσι φτάσαμε στην δεκαετία του 2.000, όπου γέμιζε πλέον και  η έκταση  στα διοικητικά όρια του δήμου Άνω Λιοσίων.

Ο  ΕΣΔΚΝΑ βέβαια και πάλι  είχε  «φροντίσει» να  ΜΗΝ ετοιμάσει  νέες εγκαταστάσεις εκτός της περιοχής των Άνω Λιοσίων και της Φυλής προκειμένου να οδηγηθούμε σε τεχνητό αδιέξοδο.

Με το ίδιο εκβιαστικό δίλημμα, ή με τα σκουπίδια στους δρόμους, ή νέα επέκταση , εξασφάλιζαν πάντα τις συναινέσεις για τις επεκτάσεις στην χωματερή των Λιοσίων και της Φυλής.

Τα παραμύθια που έλεγαν ο Λαντζουράκης και ο Παπαδήμας το 1991 για τους νέους ΧΥΤΑ είχαν ήδη ξεχαστεί και χρειαζόταν επειγόντως ένα νέο τρυκ.  Χρειαζόταν μια νέα μεθόδευση προκειμένου να εξαπατηθούν και πάλι οι «ιθαγενείς» της περιοχής και να συνεχιστεί το συγκεντρωτικό μοντέλο που είχε πλέον χτιστεί με βάση αυτή την περιοχή της δυτικής Αθήνας.

 Το νέο αφήγημα ήταν ο περίφημος νόμος 3164/03 ο οποίος έμεινε στην ουσία ανενεργός (με εξαίρεση την Φυλή) για 15 ολόκληρα χρόνια .

Το  2003 λοιπόν, επί υπουργίας  της κ.  Βάσως Παπανδρέου,  ολοκληρώθηκε ο τότε περιφερειακός σχεδιασμός με την ψήφιση του ν.3164/03 (2 Ιουλίου 2003) άρθρο 33 του Ν.3164/03 με την έγκριση των  κατάλληλων  θέσεων για εγκαταστάσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων.  Ανάμεσα σε αυτούς τους χώρους υπήρχε και η θέση "Σκαλιστήρι" Φυλής Α. Λιοσίων.

Οι φήμες λένε πως η κ. Βάσω Παπανδρέου (η οποία είχε παίξει σπουδαίο ρόλο στην τελική απόφαση για την καταδίκη της περιοχής),  είχε πει σε μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στον τότε πρωθυπουργό Αντρέα Παπανδρέου το εξής : Πρόεδρε μην ανησυχείς. Τα σκουπίδια θα μπορούν να πηγαίνουν στα Άνω Λιόσια για 20 χρόνια ακόμα και δεν θα μιλήσει κανείς.. Κάτι  θα ήξερε η πονηρή κ. Βάσω Παπανδρέου.

Σε καμία από όλες τις εγκεκριμένες θέσεις που υπήρχαν στον ν.3164/03 δεν πραγματοποιήθηκε έργο τελικής διάθεσης (ΧΥΤΑ), εκτός από την θέση "Σκαλιστήρι" Φυλής Α. Λιοσίων και την θέση   "Μαύρο Βουνό" Γραμματικού .

Το  άγνωστο ατύχημα του 2003

Στις 10 Μαρτίου το 2003 είχαμε στον ΧΥΤΑ ένα τρομακτικό ατύχημα, που πέρασε στα ψιλά γιατί το ατύχημα έγινε την Καθαρή Δευτέρα το απόγευμα.  Είχαμε ρήγμα και μια τεράστια κατολίσθηση 800.000 κ.μ σκουπιδιών .

Αν αυτό το ατύχημα γινόταν μια κανονική εργάσιμη μέρα θα είχαμε δεκάδες νεκρούς. 

Ο ΧΥΤΑ είχε αρχίσει  να γίνεται πολύ επικίνδυνος λόγω της υπερφόρτωσης.

     Η λυματολάσπη

την Τρίτη 21/6/2005 χτυπήθηκε άγρια η μεγάλη διαδήλωση στην Ζωφριά.

Το απόγευμα της Τρίτης στις 21-6-2005 ξέσπασαν επεισόδια μεγάλης

έκτασης κοντά στη χωματερή των Άνω Λιοσίων όταν κάτοικοι που διαμαρτύρονταν  για τη μεταφορά της λυματολάσπης στην χωματερή των Λιοσίων συγκρούστηκαν με δυνάμεις των ΜΑΤ, που βρίσκονταν εκεί με  εισαγγελική εντολή για την απρόσκοπτη λειτουργία της χωματερής. Εκείνη την ημέρα  το πρωί έφθασαν τα πρώτα φορτηγά με τη λάσπη της Ψυτάλλειας.

Τη μεγάλη κινητοποίηση την είχε διοργανώσει η «διαδημοτική επιτροπή», η οποία είχε άδοξο τέλος.

Κάποιοι τότε δεν ήθελαν να καταλάβουν πως τα χειρότερα ήταν μπροστά μας και με  την απαράδεκτη στάση τους διέσπασαν αυτό το ενωτικό εγχείρημα της διαδημοτικής επιτροπής.

Τα χειρότερα ήρθαν πολύ γρήγορα και το κίνημα ήταν πλέον διασπασμένο και αποδεκατισμένο.  Ήταν  ανίκανο να προβάλει την παραμικρή αντίσταση. Αυτό, όπως ήταν φυσικό, εξυπηρετούσε τα σχέδια κάποιων να «δράσουν» ανενόχλητοι!

2003 νέα απειλή κρίσης

Το 2003  η χωματερή των Άνω Λιοσίων  είχε σχεδόν γεμίσει , όπως συμβαίνει  και σήμερα με τον  ΧΥΤΑ της Φυλής.

Κανένας  άλλος  χώρος δεν είχε ετοιμαστεί και ο κίνδυνος να μείνουν τα σκουπίδια στους δρόμους της Αττικής ήταν άμεσος για ακόμα μια φορά.  

Όμως  το λόμπυ των σκουπιδιών είχε και πάλι έτοιμη την λύση, όπως και το 1991.    Είχε εγκεκριμένο από την Βουλή τον Ν.3164/03, που του επέτρεπε να «κάνει το παιχνίδι»  στην περιοχή των Λιοσίων και της Φυλής.

 Αυτό που χρειαζόταν  το λόμπι ήταν να έχει στα χέρια του και  την έγκριση  του δημοτικού συμβουλίου της Φυλής, γιατί η επέκταση θα γινόταν πλέον στα διοικητικά όρια του δήμου Φυλής , αφού  η χωματερή που ανήκε στα διοικητικά όρια του δήμου Άνω Λιοσίων είχε σχεδόν κορεστεί.

Η καταδικαστική απόφαση 95/2004 του Δ.Σ της Φυλής  και η νέα 20ετής σύμβαση

Εξαγορά Νο 2 !

Την «λύση»  την έδωσε το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Φυλής,  που εμφανίστηκε ως ιδιοκτήτης του χώρου  και στις 26 Ιουλίου του 2004  με την 95/2004 απόφασή του,  παραχώρησε στον ΕΣΔΚΝΑ 1.000 στρέμματα, προκειμένου να επεκταθεί ο ΧΥΤΑ.

Μετά το πάρτι με τα αντισταθμιστικά στα  Άνω Λιόσια,  η Φυλή ήταν "εύκολη

περίπτωση".

Η ιστορία επαναλήφθηκε για ακόμα μια φορά  !  Ό,τι έκανε ο κ. Παπαδήμας και το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Άνω Λιοσίων στις  14.6.1991 , το ίδιο έκανε και  ο κ.Μπουραΐμης και το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Φυλής στις 26.7.2004  .ΕΔΩ
  σ σ Ένα χρόνο πριν είχε προηγηθεί η υπ. Αριθμ. 11/2003   απόφαση του  Δημοτικού  Συμβουλίου  Φυλής , με την οποία επέτρεπε στην ΕΠΑΝΑ (σημερινή WATT) την

 δημιουργία  Μονάδας Διαλογής Υπολειμμάτων  σε έκταση εμβαδού 10 στρεμμάτων στην ιδιοκτησία του δήμου και εντός της ΟΕΔΑ Φυλής ! Έτσι προετοίμαζαν το έδαφος για να κάνουν την περιοχή σκουπιδότοπο.

Στις 20/10/2004,  ο δήμαρχος της Φυλής Δ. Μπουραΐμης και ο πρόεδρος του ΕΣΔΚΝΑ  Γ. Μαστοράκος υπέγραψαν  «σύμβαση αναγνώρισης δικαιωμάτων, μεταξύ του ΕΣΔΚΝΑ και του δήμου Φυλής» . (ΑΠ.10757/ 20.10.2004). Η σύμβαση θα είχε διάρκεια 20 χρόνια και με αυτή την σύμβαση ο δήμος Φυλής θα δεσμευόταν για την παραχώρηση των 1.000 στρεμμάτων και ο ΕΣΔΚΝΑ για την απρόσκοπτη καταβολή των αντισταθμιστικών.

Αυτό ήταν το νέο deal με το οποίο συνεχίστηκε το έγκλημα στην Φυλή.

Αποφάσισαν  με συνοπτικές διαδικασίες την παραχώρηση έκτασης 1.000 στρεμμάτων στον ΕΣΔΚΝΑ προκειμένου να γίνει ο ΧΥΤΑ Φυλής με αντάλλαγμα  ένα «πακέτο» αντισταθμιστικών  

Η  παράξενη ιστορία των αποζημιώσεων..

Εδώ υπάρχει  κάτι που έχει  ιδιαίτερο ενδιαφέρον .

Τα 2/3 της έκτασης  που παραχωρήθηκαν από τον δήμο Φυλής (δηλαδή τα 672,68 στρέμματα),  ήταν δασικά και φέρονταν ως δημόσια και έτσι ο ΕΣΔΚΝΑ ζήτησε έγκριση επέμβασης . Με την υπ αρ. πρωτ  922/ 11.4.2005 απόφαση του   Γενικού  Γραμματέα της Περιφέρειας εγκρίθηκε  η  επέμβαση υπέρ του ΕΣΔΚΝΑ σε έκταση 672,84 στρεμμάτων στον ΧΥΤΑ Φυλής μετά από την υπ΄ αρ. πρωτ 823/ 11.3 .2005 εισήγηση  του δασάρχη Πάρνηθας !

Όμως αυτή η βρώμικη ιστορία με τις παραχωρήσεις και τις αποζημιώσεις δεν τελειώνει εδώ . 

 Κατά την έναρξη της εκτέλεσης των εργασιών εμφανίστηκαν  δεκάδες ιδιοκτήτες ή φερόμενοι ως ιδιοκτήτες  οικοπέδων, στην περιοχή των 1000 στρεμμάτων που είχε παραχωρήσει  ο δήμος Φυλής με την 95/ 2004 απόφασή του και που τα 2/3 από αυτήν   ήταν δασικά και  φέρονταν ως δημόσια…

Ανάμεσα στους ιδιοκτήτες και τους φερόμενους ως ιδιοκτήτες,  εμφανίστηκαν  σχεδόν ΟΛΑ τα   ονόματα γνωστών οικογενειών της Φυλής και των Άνω Λιοσίων, που διαδραματίζουν ακόμα σημαντικότατο ρόλο στο τοπικά δημοτικά δρώμενα…

Για την ιστορία αυτή έχουν ακουστεί πολλά. Υπάρχουν  θέματα με  διπλές αποζημιώσεις, με αναγνώριση δικαιούχων, με τον τρόπο που διαμορφώθηκε η τιμή μονάδας στα  140 ευρώ κλπ.

Αλλά για αυτή τη πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία θα μιλήσουμε άλλη φορά…

Οι αναθέσεις των έργων 

Όπως και το 1991, όλα έγιναν με ταχύτητα αστραπής!

 Αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου, συνάψεις συμβάσεων, αποφάσεις  Δασάρχη και Γ.Γ  της περιφέρειας Αττικής.  Ξεπεράστηκαν όλες οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και όλα έγιναν σε χρόνο ρεκόρ.   

Τα τέλη του 2005 λοιπόν, ο ΕΣΔΚΝΑ ενόψει της πλήρωσης των κυττάρων του ΧΥΤΑ Άνω  Λιοσίων ξεκίνησε τις διαδικασίες  κατασκευής  του  νέου  ΧΥΤΑ Φυλής, ο οποίος απλά αποτελούσε προέκταση του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων.

Στις 9 Νοεμβρίου του 2005 με την υπ. αρ πρωτ. 11283 σύμβαση ανάθεσης εκτέλεσης έργου «Κατασκευή 1^ου Κυττάρου, Β΄ Φάση 2^ου ΧΥΤΑ Αττικής» μεταξύ του ΕΣΔΚΝΑ και την εταιρίας «ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΤΕΕ» ξεκίνησαν οι εργασίες του ΧΥΤΑ της Φυλής .Παράλληλα ξεκίνησε και η διαδικασία δημοπράτησης της Α΄ Φάσης του ΧΥΤΑ Φυλής και στις 28.7.2005 έγινε η δημοπράτηση του έργου "Κατασκευή Α΄ Φάσης 2^ου ΧΥΤΑ στην θέση Σκαλιστήρι  του Δήμου Φυλής". Το έργο ανατέθηκε  στις 12.7.2007 στην «Κ/ξ Τομή ΑΒΕΤΕ- Ηλέκτωρ ΑΕ».

Το 2006 είχε εκλεγεί δήμαρχος Άνω Λιοσίων ο σημερινός δήμαρχος Χρήστος Παππούς, ο οποίος την ίδια ώρα που μιλούσε κατά της χωματερής, έκλεινε πονηρά το μάτι στους αρμόδιους υπουργούς και στον ΕΣΔΚΝΑ δηλώνοντας ότι ο ίδιος δεν έχει αντίρρηση  να συνεχιστεί η παραμονή της χωματερής, αρκεί να πέφτουν κανονικά τα φράγκα των αντισταθμιστικών .

Ο Χ. Παππούς δεν χρειαζόταν νέες αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου αφού η δουλειά είχε γίνει από τους προηγούμενους το 1991 και το 2004. Αυτός απλά πήγε  και υπέγραψε νέα σύμβαση αναγνώρισης δικαιωμάτων μεταξύ του ΕΣΔΚΝΑ και του δήμου Φυλής για να εξασφαλίσει τα αντισταθμιστικά ( αρ. πρωτ. 5728 /24.6.2010). 

Χαρακτηριστικό της ελαφρότητας των «συμβεβλημένων» είναι πως στην σύμβαση που συνυπέγραψαν ο κ. Ν. Χιωτάκης εκ μέρους του ΕΣΔΚΝΑ και ο κ. Χ. Παππούς εκ μέρους του δήμου Άνω Λιοσίων γράφεται πως «αναγνωρίζονται πανηγυρικά»  τα δικαιώματα του δήμου Άνω Λιοσίων. 

Έκαναν τα πάντα για να  ξεγελαστούν οι «ιθαγενείς» με παχιά λόγια.

Ο δήμος Άνω Λιοσίων και αργότερα ο Καλλικρατικός δήμος Φυλής ήταν πλέον δέσμιοι των εργολαβικών συμφερόντων του λόμπι των σκουπιδιών και εξαρτημένοι από τα υπέρογκα ποσά των αντισταθμιστικών.

Οι δήμαρχοι της περιοχής πλέον, απλά υπέγραφαν συμβάσεις με τους εκάστοτε προέδρους του ΕΔΣΝΑ, για να εισπράττουν αντισταθμιστικά και δεν έβγαζαν μιλιά .
 Ταυτόχρονα ο ΕΣΔΚΝΑ «φόρτωνε» με θηριώδεις μονάδες, όπως το ΕΜΑΚ και ο Αποτεφρωτήρας, την ΟΕΔΑ Φυλής και οι δήμαρχοι σφύριζαν αδιάφορα .
Σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελληνικής Επικράτειας αν είχαν γίνει αυτές οι θηριώδεις μονάδες,   θα υπήρχε λαϊκός ξεσηκωμός.  Στα Άνω Λιόσια και στην Φυλή όλα έγιναν χωρίς να ανοίξει μύτη.

Το αμαρτωλό ΕΜΑΚ και ο Αποτεφρωτήρας

Το Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ) ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1997 και  άρχισε να λειτουργεί   τον Μάρτιο  του 2010.

Το ΕΜΑΚ που  είχε κατασκευαστικό κόστος πάνω από 100.000.000 ευρώ,  έγινε για να καλυφθούν τυπικά  κάποιοι στόχοι ανακύκλωσης και να ξεγελαστούν  οι κουτόφραγκοι που χρηματοδοτούσαν και πίεζαν για την επίτευξη στόχων .  

Στην πραγματικότητα το ΕΜΑΚ δεν πρόσφερε τίποτα σε σχέση με τα εκατοντάδες εκατομμύρια  που δαπανήθηκαν για την κατασκευή και την λειτουργία του.   Το ΕΜΑΚ  ήταν μια λάθος επένδυση, που τους μόνους που συνέφερε ήταν τους εργολάβους που το κατασκεύασαν και που το διαχειρίζονται ακόμα. 

Ο αποτεφρωτήρας Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων  λειτουργεί στην ΟΕΔΑ Φυλής από το 2002 και είναι η μόνη  περιβαλλοντικά αδειοδοτημένη μονάδα διαχείρισης του συνόλου των (ΕΙΑ) στην Ελλάδα .

Το ΕΜΑΚ και ο αποτεφρωτήρας των νοσοκομειακών αποβλήτων είναι η καλύτερη απόδειξη  για το πόσο ψεύτικες  ήταν οι επαναλαμβανόμενες κατά καιρούς υποσχέσεις του ΕΣΔΚΝΑ για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ .

Περίοδος Γ. Σγουρού –ΠΟΕ ΟΤΑ – πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ

Το 2010 ο τότε περιφερειάρχης Γ. Σγουρός ανακοινώνει την πρόθεσή του να κάνει άλλες δυο μονάδες επεξεργασίας 700.000 και 400.000 τόνων με ΣΔΙΤ μέσα στην εγκατάσταση της Φυλής. 

Αν γινόταν αυτό, η εγκατάσταση της Φυλής θα γινόταν ακόμα πιο θηριώδης  και ταυτόχρονα θα είχε δημιουργηθεί ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη για χώρο υγειονομικής ταφής . Περίμεναν να ολοκληρωθούν οι διαγωνισμοί για τις μονάδες επεξεργασίας για να σερβίρουν μετά την Γ΄ Φάση.

Ο κ. Γ. Σγουρός την εποχή εκείνη είχε συμμάχους την Κυβέρνηση , τον ΕΣΔΚΝΑ και  τους «τοπικούς παράγοντες»  στην Φυλή  , αλλά σκόνταψε στην δυναμική αντίσταση της ΠΟΕ-ΟΤΑ και του ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν η ραγδαία ανερχόμενη πολιτική δύναμη εκείνη την περίοδο.  

Οι πρόεδροι του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος το 2005  και Αλέξης Τσίπρας το 2009 (συμβολικά στις πρώτες δημόσιες εμφανίσεις τους )!! επισκέπτονται και οι δύο  τον ΧΥΤΑ Φυλής και δηλώνουν πως "αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα πρέπει να σταματήσει αμέσως" .

 Η ΠΟΕ -ΟΤΑ όμως ήταν αυτή που στάθηκε το βασικότερο εμπόδιο στα σχέδια του Γ. Σγουρού και του λόμπι των σκουπιδιών. Με μαζικές κινητοποιήσεις στο Περιφερειακό Συμβούλιο,  στις συνεδριάσεις  του Δ.Σ του ΕΔΣΝΑ και στα γραφεία του ΕΔΣΝΑ,  η ΠΟΕ-ΟΤΑ χάλασε τα σχέδια του λόμπι των σκουπιδιών και του κ. Γ. Σγουρού.

 Να σημειωθεί πως την εποχή εκείνη το σωματείο των εργαζομένων στον ΕΔΣΝΑ έπαιξε ένα πολύ βρώμικο απεργοσπαστικό ρόλο,  προκειμένου να περάσουν τα σχέδια του λόμπι των σκουπιδιών.

Στις 12/10/2011 ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ στην αίθουσα συνεδριάσεων της ΠΟΕ-ΟΤΑ,  παρουσιάζει το πρόγραμμά του για την διαχείριση των απορριμμάτων. Στο πρόγραμμα  υπήρχε η σαφής  θέση για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής και η ξεκάθαρη αντίθεση  στο σχέδιο των 4 μονάδων επεξεργασίας με ΣΔΙΤ στην Αττική. 

Η ήττα του Γ. Σγουρού και η νίκη της Ρ. Δούρου στις εκλογές του 2014 αλλάζουν  τα δεδομένα σε ότι αφορά την Φυλή. 

Ελπίδες και διάψευση προσδοκιών από την Ρένα Δούρου

Η Ρ. Δούρου στις 27/8/2014 ορκίζεται Περιφερειάρχης συμβολικά στην Φυλή και δηλώνει δημότης Φυλής .

  Στις 4/10/2014 στέλνει επιστολή στους δημάρχους της Αττικής και τους λέει πως 

" Χρειάζεται η σταδιακή μεταφορά δραστηριοτήτων της ΟΕΔΑ Φυλής ή και των εγκαταστάσεών της καθώς και το οριστικό κλείσιμό της, στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου, αυστηρού χρονοδιαγράμματος".

 Στις 28/12/2014 η Ρένα Δούρου  ακυρώνει τον διαγωνισμό για τις 4 μονάδες επεξεργασίας που ήταν σε εξέλιξη και δηλώνει πως ξεκινά τις διαδικασίες για την 2η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ .

Οι ελπίδες για το οριστικό κλείσιμο της Φυλής είναι πλέον περισσότερες από ποτέ. Όμως μαζί με τα πολλά και καλά σημάδια υπάρχουν και πολλά κακά σημάδια και οι ελπίδες διαψεύδονται γρήγορα.

Τα αντισταθμιστικά που λέγαμε πως αποτελούν πηγή διαφθοράς τελικά δεν μειώνονται.  (το 2015 έγινε μια μικρή μείωση της τάξης του 10% και αυτή με τα χίλια ζόρια και πολλές πιέσεις ).

Η επεξεργασία του νέου ΠΕΣΔΑ "ανατίθεται" σε λομπίστες (Σ. Ιατρού) με καταστροφικά αποτελέσματα . Στο νέο ΠΕΣΔΑ δεν υπάρχει σαφής δέσμευση για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ με την πλήρωση των κυττάρων της Β΄Φάσης. Χωροθετήσεις νέων χώρων δεν υπάρχουν επίσης .

Η "χωροθέτηση"των νέων μονάδων επεξεργασίας  καθώς και ο υπολογισμός της  δυναμικότητάς τους γίνονται στο πόδι . (π.χ  κανείς δεν κατάλαβε για ποιόν λόγο μειώθηκε κατά 50% η δυναμικότητα της ΜΕΑ Γραμματικού και ταυτόχρονα αυξήθηκε η δυναμικότητα του ΕΜΑΚ Φυλής) .

Αυξήθηκε η δυναμικότητα του ΕΜΑΚ Φυλής εντελώς αδικαιολόγητα και όλα αυτά που λέγαμε για οικονομοτεχνική αξιολόγηση της μέχρι σήμερα λειτουργίας του ΕΜΑΚ πήγαν περίπατο. 

Κοντά σε όλα αυτά έρχεται και η έρχεται ιδέα της μελέτης των ανενεργών Λατομείων - Μεταλλείων και χάνουμε  ενάμιση χρόνο ακόμα.

Κάπως έτσι χάθηκαν άλλα 4 χρόνια χωρίς να γίνει καμιά νέα εγκατάσταση τελικής διάθεσης στην Αττική με αποτέλεσμα να γεμίζει και η έκταση των 1.000 στρεμμάτων που είχε παραχωρήσει στον ΕΔΣΝΑ ο δήμος Φυλής το 2004.

η ιστορία θα επαναληφθεί για 3η φορά;

Ο ΕΔΣΝΑ μετά από 48 χρόνια λειτουργίας (ημερομηνία ίδρυσης 6-10-1970) δεν κατάφερε; να κάνει 2  νέους χώρους υγειονομικής ταφής στην Αττική.

Η αλήθεια είναι πως ο ΕΔΣΝΑ (δηλαδή οι δήμαρχοι) ποτέ δεν ήθελαν να κάνουν άλλη εγκατάσταση ΧΥΤΑ εκτός από αυτή της Φυλής. 

 Έτσι   μετά το 1991 και το 2004 για ακόμα μια φορά η κρίση των σκουπιδιών στην Αττική είναι πολύ κοντά. Μάλλον είναι πιο κοντά από ποτέ στο παρελθόν.

Το επιχείρημα,  πως δεν προλαβαίνουμε τώρα να φτιάξουμε νέο ΧΥΤΑ και θα μείνουν τα σκουπίδια στους δρόμους αν δεν επεκταθεί εκ νέου η εγκατάσταση της Φυλής, το ακούμε όλο και πιο συχνά. 

Ο δήμαρχος της Φυλής με την ανοχή της κυβέρνησης και της περιφέρειας Αττικής κρύβει για 2,5 χρόνια μελέτες για τα ρυπαντικά φορτία του ΧΥΤΑ, για να μην ξεσηκωθεί ο κόσμος.

Είναι τόσο μεγάλη η πρεμούρα τους για νέα επέκταση  που ο δήμαρχος Φυλής  προτίμησε τον δημόσιο διασυρμό με τα χοντροειδή ψέματα που είπε για να δικαιολογηθεί, παρά να δημοσιοποιήσει τις μελέτες αυτές.

Σήμερα έχουν ήδη αποφασιστεί  2 νέες επεκτάσεις του ΧΥΤΑ και η μία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί . 
Όλα τα σημάδια δείχνουν πως κάποιοι ετοιμάζονται να πουν, για τρίτη φορά μετά το 1991 και το 2004 πως πρέπει να επεκταθεί η εγκατάσταση της Φυλής για να μην μείνουν τα σκουπίδια τους δρόμους. 
 Την ώρα όμως που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν γνωρίζουμε τι θα κάνουν  τελικά η Περιφερειάρχης Ρένα  Δούρου και η Κυβέρνηση .
Τα σημάδια δείχνουν πως θα κάνουν ότι ακριβώς έκαναν και οι προηγούμενοι. 
 Δηλαδή πως  θα ακούσουν και αυτοί (όπως και οι προηγούμενοι)  τους εργολάβους που τους υπόσχονται  μια «γρήγορη»  και «χαμηλού πολιτικού κόστους» λύση. 
Αυτή την φορά τα εργολαβικά συμφέροντα υπό την απειλή της κρίσης των σκουπιδιών,   προτείνουν   νέα επέκταση του ΧΥΤΑ  Φυλής στην Γ΄ Φάση.
Θα τους περάσει και αυτή την φορά;  Όλα τα σημάδια δείχνουν πως θα τους περάσει,  αλλά εμείς ελπίζουμε πως μπορούμε τώρα  να τους  χαλάσουμε  τα σχέδια.
Αυτός είναι και ο λόγος που γράψαμε για αυτή την ιστορία.


 Υ.Γ  Ξέρω πως με ορισμένες αναφορές μου σε αυτό το κείμενο θα στεναχωρήσω πολλούς φίλους και συναγωνιστές μου.
 Όμως είναι καλύτερα να στεναχωρηθούν τώρα και να αντιδράσουν,  παρά να ντρέπονται  αργότερα  για αυτό που θα έχει γίνει και με την δική τους ανοχή. 
 Σε κάθε περίπτωση όμως , εγώ πιστεύω δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να γράφουμε την ιστορία όπως μας βολεύει κάθε φορά. 

 Το κείμενο αυτό είναι αφιερωμένο στον  πατέρα μου που μας άφησε  στις 13/2/1987.

Θωμάς του Εμμανουήλ Μπιζάς