ΠΡΩΣΥΝΑΤ : Δώδεκα βασικοί λόγοι για να απορριφθεί η ΣΜΠΕ του ΠΕΣΔΑ Αττικής

Σε δημόσια διαβούλευση έχει τεθεί η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), για τη 2η αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής. Στην ουσία, πρόκειται για συζήτηση που αφορά το ίδιο το ΠΕΣΔΑ. Γι αυτό το λόγο, είναι εξαιρετικά κρίσιμη η συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής, στις αμέσως επόμενες βδομάδες, στην οποία θα γίνει η σχετική συζήτηση και στην οποία θα παρθούν αποφάσεις που θα σημαδέψουν, για πολλά χρόνια, το χαρακτήρα της διαχείρισης των αποβλήτων στην Αττική. 

Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ κατέθεσε αναλυτική πρόταση - παρέμβαση, την οποία θέτει υπόψη όλων των ενδιαφερομένων και θα υποστηρίξει, επίσης, στα όργανα που θα γνωμοδοτήσουν ή θα λάβουν αποφάσεις. Ακολουθεί η σύνοψη της παρέμβασης της ΠΡΩΣΥΝΑΤ στη δημόσια διαβούλευση, αλλά και το πλήρες κείμενο της παρέμβασης.

Δώδεκα βασικοί λόγοι για να απορριφθεί η ΣΜΠΕ του ΠΕΣΔΑ Αττικής

1.     Δεν εξετάζονται, ουσιαστικά, εναλλακτικές λύσεις -πλην της μηδενικής- και, μάλιστα η πρόταση της «αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην πρόληψη, στην προδιαλογή και στην ανάκτηση των υλικών», η οποία συμβαδίζει με τις προβλέψεις του νέου εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ).

2.     Δεν υλοποιείται η πρόβλεψη του ν. 4042/2012 (άρθρο 27) και του ΕΣΔΑ για χωριστή συλλογή, τουλάχιστον, για τα ακόλουθα: χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί.

3.     Δεν υλοποιείται ο στρατηγικός στόχος του ΕΣΔΑ, που προβλέπει «Ριζική αναθεώρηση της λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) και επανασχεδιασμός τους, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου με στόχο την βελτιστοποίηση της λειτουργίας, τη διαφάνεια και τον έλεγχο των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε άλλα υλικά, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα (με αναβάθμιση του ΕΟΑΝ). Τα έσοδα των ΣΕΔ αποτελούν δημόσιο πόρο και πρέπει να εξεταστεί ο έλεγχός τους μέσω κρατικού λογιστικού συστήματος για να αποτελέσουν επενδυτικό κονδύλι για την ανάπτυξη των συστημάτων της νέας διαχείρισης αποβλήτων».

4.     Οι προτεινόμενες μονάδες επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων έχουν κεντρικό χαρακτήρα και δυναμικότητα (130.000 τόνων/έτος), η οποία υπολείπεται σημαντικά της αναγκαίας ποσότητας (330.247 τ./έτος) για την επίτευξη του στόχου της εκτροπής από την ταφή των βιοαποβλήτων το 2020.

5.     Δεν υλοποιούνται οι υποδείξεις του ΕΣΔΑ για το είδος και το εύρος των δραστηριοτήτων που πρέπει να περιλαμβάνουν τα τοπικά σχέδια διαχείρισης των δήμων, ούτε και τα μέτρα για την άσκησή τους. Θυμίζουμε ότι στους στρατηγικούς στόχους του ΕΣΔΑ περιλαμβάνεται ο «Καθορισμός της υποχρέωσης των Δήμων να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν τοπικά σχέδια αποκεντρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, στο πλαίσιο των εθνικών και των περιφερειακών σχεδιασμών. Οι προδιαγραφές, οι στόχοι και το χρονοδιάγραμμα, των τοπικών σχεδίων περιλαμβάνονται με τη μορφή υποδείγματος στο παράρτημα του παρόντος ΕΣΔΑ. Στα πλαίσια αυτά θα προσδιοριστούν όλες εκείνες οι απαραίτητες ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την δυνατότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την εφαρμογή ενός τοπικού σχεδίου αποκεντρωμένης διαχείρισης».

6.     Η απουσία ουσιαστικών δημοτικών δραστηριοτήτων και τοπικής διαχείρισης των προδιαλεγμένων υλικών καθιστά ανέφικτη την υλοποίηση του στόχου του ΕΣΔΑ για προδιαλογή του 50% των ΑΣΑ, ως το 2020.

7.     Από τα πράγματα -και εξ αιτίας της κατεύθυνσης της χρηματοδότησης- προτάσσεται η δημιουργία κεντρικών μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων, οι περισσότερες των οποίων, ωστόσο, δεν περιγράφονται με τη σαφήνεια που οφείλει να έχει ο ΠΕΣΔΑ. Ουσιαστικό ενδιαφέρον και προϋποθέσεις υλοποίησης έχουν η γιγαντιαία επέκταση (350.000 τ./έτος, μόνο για τα σύμμεικτα και 100.000 τ./έτος για τα βιοαπόβλητα) του ΕΜΑΚ της Φυλής και η κατασκευή μιας νέας μονάδας στο Γραμματικό (60.000 τ./έτος). Έργα τα οποία, ακόμη κι αν ήταν τα κατάλληλα, δεν επαρκούν για τις ανάγκες επεξεργασίας των υπολειμματικών σύμμεικτων.

8.     Η ασάφεια του ΠΕΣΔΑ στην περιγραφή των αναγκαίων υποδομών έχει «στρώσει» το έδαφος της κατασκευής υποδομών -αρμοδιότητας ΠΕΣΔΑ- από ιδιώτες, με τρόπο αυθαίρετο και ανεξέλεγκτο, με πιο χαρακτηριστική τη δρομολόγηση της κατασκευής μονάδας επεξεργασίας, στην ΟΕΔΑ Φυλής, από την εταιρεία WATT ΑΕ.

9.     Δεν υπάρχει καμία σαφής δέσμευση για την εξεύρεση και κατασκευή των αναγκαίων χώρων ασφαλούς διάθεσης (ΧΥΤΥ). Ο ΧΥΤΑ Φυλής εξακολουθεί να παραμένει η μόνη διαθέσιμη λύση, για αόριστο χρονικό διάστημα, με πολύ πιθανό τον κίνδυνο της επέκτασής του, κάτω από το βάρος της «απειλής» για γενικευμένη κρίση διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής. Χωρίς δικαιολόγηση, στα σχετικά έργα εντάσσεται και ο -πολύ μικρός, έτσι κι αλλιώς- ΧΥΤΑ Γραμματικού, του οποίου η ακαταλληλότητα έχει τεκμηριωθεί.

10.   Αντί του οριστικού κλεισίματος της εγκατάστασης της Φυλής και της άμεσης έναρξης προγράμματος περιβαλλοντικής αποκατάστασης, επιλέγεται η συνέχιση της λειτουργίας της και η προσθήκη νέων δραστηριοτήτων, κάτω από το «πρόσχημα μιας καθόλου πειστικής φημολογίας για «ανάπλαση». Με την αόριστη υπόσχεση ότι θα κλείσει ο ΧΥΤΑ -όταν λειτουργήσουν οι νέες υποδομές- και ότι θα εξεταστεί η απομάκρυνση του αποτεφρωτήρα υγειονομικών αποβλήτων.

11. Ο προσανατολισμός σε μια νέα παραλλαγή της συγκεντρωτικής διαχείρισης δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη συνέχιση πολιτικών ιδιωτικοποίησης και εκχώρησης (με ΣΔΙΤ ή όχι) των βασικών τμημάτων της διαχείρισης των αποβλήτων σε εργολάβους. Σε αντίθεση με τον κεντρικό άξονα του ΕΣΔΑ, που προβλέπει «Κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο μιας πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, με όρους αειφορίας».

12. Η συνέχιση της λειτουργίας παλιών δραστηριοτήτων και η ανάπτυξη νέων σε μια υποβαθμισμένη περιοχή (Φυλή), που αποτελεί προέκταση μιας περιοχής (Θριασίου) μεγάλης  βιομηχανικής συγκέντρωσης, ενθαρρύνει την κατασκευή νέων υποδομών διαχείρισης βιομηχανικών και επικίνδυνων αποβλήτων (μονάδων επεξεργασίας και ΧΥΤΕΑ).

11/10/2016

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 

(ΠΡΩΣΥΝΑΤ)

2016_10_11_ΠΡΩΣΥΝΑΤ_σχολιασμός ΣΜΠΕ ΠΕΣΔΑ Αττικής.pdf