ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Το σημερινό σύστημα διαχείρισης
απορριμμάτων είναι απαρχαιωμένο και ουδεμία σχέση έχει με τα αντίστοιχα
σύγχρονα Ευρωπαϊκά συστήματα που εφαρμόζονται για την προστασία του
περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση πόρων.
Η συνέχιση του τρόπου λειτουργίας συλλογής και απόθεσης σύμμεικτων μόνο
αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να έχει γιατί:
-Μολύνει το περιβάλλον (και στην απόθεση και στην συλλογή)
-Εχει τεράστια κόστη τα οποία επωμίζονται τελικά οι δημότες
-Είναι αιτία δημιουργίας ατυχημάτων (πολλές φορές
θανατηφόρων)
-Εντείνει την ανορθολογική διαχείριση του προσωπικού, το
ξόδεμα εργατοωρών, την κακή λειτουργία των υπηρεσιών.
Η ανακύκλωση μέσω του μπλε κάδου
βρίσκεται σε οριακό σημείο, παρουσιάζει πτώση,
(< 10%) και τα οικονομικά οφέλη του Δήμου εμφανίζονται
μάλλον αρνητικά, (το κόστος βγαίνει ίδιο με την διαχείριση των σύμμεικτων).
Στα άλλα ρεύματα, ΑΕΕΚ, ογκώδη, κλαδιά,
έχουμε και εκεί οικονομική επιβάρυνση, ενώ για τα ΑΗΗΕ (ηλ. Συσκευές), έλαια,
ελαστικά κλπ, όπου υπάρχουν συμβάσεις με εταιρείες ενταγμένες στο ΣΣΕΔ (Συλ.
Συστ. Εναλ. Διαχ) τα αποτελέσματα της συλλογής είναι φτωχά.
Τέλος αμφισβητείται πλέον σοβαρά αν αυτός ο τρόπος
διαχείρισης συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος..
Το πρόβλημα μεγαλώνει αν συνυπολογίσουμε
τον παράγοντα ΧΥΤΑ Μαυροράχης. (ο οποίος φτιάχτηκε για να λειτουργήσει ως ΧΥΤΥ)
με ορίζοντα λειτουργίας μόνο 5 ετών, ενώ εντείνονται τα προβλήματα με τα στραγγίσματα, με τη μόλυνση
του υπεδάφους κλπ
Η λύση στο πρόβλημα διαχείρισης, που μέχρι το πρόσφατο παρελθόν πρότεινε η
πολιτεία, στην οποία συνηγορεί ο ΦΟΔΣΑ και η ΤΕΔΚ είναι η κατασκευή και
λειτουργία του ΣΜΑ Ευκαρπίας. Ενός
υπερδιαστασιολογημένου έργου που κατασκευάζεται μέσω ΣΔΙΤ και θα μπορεί να
δέχεται 1000tn/ ημέρα.
Οι Δήμοι που θα πηγαίνουν εκεί δεν
παράγουν πάνω απο 450tn/ημέρα
και γι αυτό προβλέπονται χρηματικές ρήτρες για τους Δήμους αν οι ποσότητες είναι λιγότερες απ αυτές που συμφωνήθηκαν.
Επιπλέον οι τιμές απόθεσης ανά τόνο είναι αυξημένες. Είναι φανερό οτι το
τεράστιο αυτό εργοστάσιο επεξεργασίας σύμμεικτων είναι αντίθετο στη λογική
της αποκεντρωμένης διαχείρισης, και
υπονομεύει οποιεσδήποτε προσπάθειες για ανακύκλωση και διαλογή στην πηγή, ενώ
με την δυσλειτουργία του θα οδηγήσει στη ''λύση'' της καύσης προκαλώντας δικαιολογημένα τις
αντιδράσεις της κοινωνίας.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ
ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ
Το ΤΣΔ
εκπονήθηκε από 7 συναδέλφους μας στον Δήμο, όταν οι περισσότεροι Δήμοι
έχουν αναθέσει αυτό το έργο σε εξωτερικά
μελετητικά γραφεία. Επιπλέον οι
συνάδελφοί μας με την δουλειά τους απέδειξαν ότι υπάρχουν άξιοι και επιστημονικά καταρτισμένοι
εργαζόμενοι και οτι η Τοπική
Αυτοδιοίκηση με κατάλληλη οργάνωση και σωστό σχεδιασμό μπορεί να λειτουργήσει
προς όφελος της κοινωνίας και του πολίτη.
Το ΤΣΔ
αποτελεί μια καλή βάση για να
εφαρμοσθεί η αποκεντρωμένη διαχείριση στα πρότυπα του ΕΣΔΑ(Εθνικό Σχέδιο
Διαχείρισης).
Εμείς από τη μεριά μας και στα πλαίσια
της διαβούλευσης κάνουμε τις παρακάτω προτάσεις
με τη λογική της διεύρυνσης του αντικειμένου της μελέτης, και της
καλύτερης οργάνωσης και αποτελεσματικότητας της προσπάθειας,
1. Είναι απαραίτητος ο Διοικητικός - Τεχνολογικός,
εκσυγχρονισμός της Δ/νσης Καθαριότητας -Ανακύκλωσης. Αυτή τη στιγμή
η υπηρεσία στελεχώνεται απο τον Δ/ντη και 8 περίπου επιστάτες, επόπτες. Οι
θέσεις των δύο τμημάτων (καθαριότητας –
ανακύκλωσης και κίνησης - συντήρησης) παραμένουν κενές. Είναι προφανές ότι με
τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα η υπηρεσία θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες
στην υλοποίηση των στόχων της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Είναι θεμιτό, στα πλαίσια αλλαγής του
ΟΕΥ, να δημιουργηθεί ξεχωριστό τμήμα ανακύκλωσης – περιβάλλοντος και να
στελεχωθεί με κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό.
Για να ανταποκριθούμε στις
σύγχρονες απαιτήσεις, πρέπει να
προβλεφθεί η οριζόντια συνεργασία των Δ/σεων. Τα προβλήματα που έχουν να
επιλύσουν σήμερα οι Δήμοι είναι πολύπλοκα και αλληλένδετα ανάμεσα σε
διαφορετικές υπηρεσίες. Πρέπει να αποτραπεί το φαινόμενο που παρατηρείται
πολλές φορές, εξαιτίας της κάθετης δομής, υπηρεσίες να έρχονται σε αντιπαράθεση
ή να υποσκάπτει η μια το έργο της άλλης. Το ζήτημα της διαχείρισης αποβλήτων
διαπερνά πολλές διαφορετικές υπηρεσίες (καθαριότητα, πράσινο, τεχνική,
προγραμματισμού) οι οποίες στα πλαίσια της υλοποίησής του οφείλουν να
συνεργαστούν αρμονικά.
2. Το ζήτημα της Διαδημοτικής συνεργασίας πρέπει
να τεθεί πιο επιτακτικά και άμεσα.
Κρίνεται απαραίτητη η
συνεργασία με το Δήμο Θεσ/νικης για την
χρήση του ΣΜΑ, και με τους όμορους Δήμους Πυλαίας -Χορτιάτη, Θέρμης και
Θερμαϊκού, στα πλαίσια θεσμοθετημένης
διαδημοτικής συνεργασίας ή ακόμη και δημιουργίας συνδέσμου Δήμων (στα
πρότυπα του ΦΟΔΣΑ) ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν από κοινού, ΚΔΑΥ,
μονάδα κομποστοποίησης, επεξεργασίας ογκωδών – μπάζων, υπολειμμάτων σύμμεικτων κλπ. Η συνεργασία
επιβάλλεται και για ένα ακόμη λόγο, ότι λείπουν από την Καλαμαριά εκτάσεις
για την χωροθέτηση τέτοιων εγκαταστάσεων
Η σημερινή συνεργασία των τριών Δήμων
μέσω της ΕΕΑΑ ''ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΕ'' έχει φτάσει στα όριά της και πρέπει μετά την
λήξη της σύμβασης οι Δήμοι να επιδιώξουν μια νέα μορφή συνεργασίας διερευνώντας
το πλαίσιο από τώρα.
3. Επειδή η ενημέρωση – ευαισθητοποίηση των
πολιτών είναι το πρώτο και βασικό βήμα για την υλοποίηση του σχεδίου
θα έπρεπε αυτή να ξεκινάει μέσα στο 2016 και όχι το 2017 όπως προβλέπει η
μελέτη. Έχει αποδειχθεί ότι το πρώτο βασικό βήμα της αποκεντρωμένης
διαχείρισης, η πρόληψη, μέσα από σωστά οργανωμένες εκστρατείες ενημέρωσης,
εκτός από την ευαισθητοποίηση των πολιτών έχει και πρακτικά αποτελέσματα, δηλ.
μείωση των απορριμμάτων που μπορεί να φτάσει το ποσοστό του 5%.
Το ΤΣΔ για την επιτυχία του προϋποθέτει
την κοινωνική αποδοχή και συμμετοχή. Γι αυτό τόσο οι διαδικασίες της ενημέρωσης
και διαβούλευσης με τους κοινωνικούς, επαγγελματικούς, τοπικούς φορείς,
συλλόγους και πολίτες, είναι απαραίτητες σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη
κλίμακα, για να καμφθούν φόβοι και
επιφυλάξεις που τις περισσότερες φορές είναι αποτέλεσμα άγνοιας.
4. Στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του ΤΣΔ για
την συλλογή συσκευασιών προβλέπεται μέχρι το 2017 η συνεργασία με την
''ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΕ'', ενώ δεν υπάρχει πρόβλεψη μέχρι το 2020 και επίσης
η συνεργασία με τα Συστήματα Εναλ. Διαχ. για την χωριστή συλλογή των
άλλων ρευμάτων (ΑΗΗΕ (ηλ. συσκευές), ΑΕΚΚ (ογκώδη - μπάζα), ελαστικά, έλαια
κλπ) παρατείνεται μέχρι το 2020. Πιστεύουμε,
και στο πλαίσιο της δημιουργίας και λειτουργίας του πράσινου σημείου, ότι ο
Δήμος πρέπει να αναπτύξει τα δικά του συστήματα διαχείρισης και διάθεσης των
ρευμάτων (και διαδημοτικά) ώστε να αποδεσμευθεί σταδιακά από τα ΣΕΔ,
διαδικασία που θα εμβαθύνεται με την πάροδο του χρόνου. Στο πλαίσιο αυτό θα
ήταν καλό να καταγραφούν τα ποσοστά εκτροπής των ρευμάτων και η αξιοποίησή
τους.
5. Υπολογισμός οικονομικού οφέλους απο την
αξιοποίηση των ρευμάτων. Στην ενότητα του λειτουργικού κόστους, στο
σενάριο Β, να υπάρχει και ένας
υπολογισμός του χρηματικού οφέλους απο την αξιοποίηση των ανακυκλούμενων.
Αυτή τη στιγμή το έντυπο χαρτί έχει τιμή διάθεσης περίπου 80€/tn, το χαρτί συσκευασίας 70€/tn, το πλαστικό 60€/tn, το αλουμίνιο 500€/tn, το εδαφοβελτιωτικό 150€/tn, κλπ. Επίσης πολλά απο τα
ρεύματα επιδοτούνται απο την ΕΕΑΑ, πχ το πλαστικό επιδοτείται με 80€/tn. Θα μπορούσε δηλ. αυτή η
επιδότηση να πηγαίνει στους Δήμους.
Τα ποσά που θα προέκυπταν από ένα
τέτοιο υπολογισμό θα μπορούσαν να αφαιρεθούν απο το τελικό κατ έτος κόστος διαχείρισης.
6. Δίκτυο συνοικιακής κομποστοποίησης,
με την τοποθέτηση κάδων στα πάρκα και στους δημόσιους χώρους, όπου θα
μεταφέρονται τα υλικά απο την συντήρηση των πάρκων και τα κλαδέματα, αλλά ακόμη
και μέρος των βιοαπόβλητων των λαϊκών αγορών.
Έγινε με επιτυχία αλλού με αποτέλεσμα
την παραγωγή καλής ποιότητας εδαφοβελτιωτικού. Στην όλη προσπάθεια εκτός απο
τους εργαζόμενους στο πράσινο μπορούν με την αναγκαία εκπαίδευση μπορούν να
συμβάλλουν και οι δημότες.
7. Όσον αφορά τον τεχνικό εξοπλισμό
είναι καλό να προγραμματισθούν οι αγορές των κατάλληλων οχημάτων και
μηχανημάτων που θα εξυπηρετούν την υλοποίηση του σχεδίου. Για παράδειγμα
για την μελλοντική συλλογή βιοαπόβλητων δεν είναι αναγκαία η αγορά αυτοκινήτων
με συμπίεση καθώς η όλη διαδικασία μπορεί να γίνει με αυτοκίνητα σχετικά μικρά
των 5 κυβ.μετρ.
Ακόμη εκφράζουμε τις επιφυλάξεις μας
για την επέκταση του δικτύου υπόγειων κάδων στο βαθμό που από την φύση τους
(ικανοί να δεχθούν μεγάλες ποσότητες σύμμεικτων), αποτελούν κομμάτι του
συγκεντρωτικού τρόπου διαχείρισης.
8. Για τους εργαζόμενους πιστεύουμε
πως πρέπει να προβλεφθεί συνολική αύξηση
προσωπικού τόσο στις ειδικότητες εργατών, τεχνιτών, όσο και ανάλογων
επιστημόνων. Ο λόγος είναι ότι τα συστήματα αποκεντρωμένης διαχείρισης για να λειτουργήσουν σωστά δεν πρέπει να
υιοθετήσουν λογικές εντάσεως εργασίας αλλά στοχευμένης και ειδικευμένης
ποιοτικής διαχείρισης . Επιπλέον το προσωπικό πρέπει και στην αρχή της
διαδικασίας, αλλά και κατά διαστήματα να εκπαιδεύεται για να μπορεί να στηρίξει
την όλη διαδικασία. Τέλος η εναλλακτική διαχείριση. οφείλει να
επιστρέψει κατά κάποιο τρόπο τα κέρδη της στην κοινωνία με την μορφή μείωσης των δημοτικών τελών αλλά
και με την μορφή δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου δεν
είναι κάτι που αφορά την σύνταξη ενός ΤΣΔ. Είναι όμως προαπαιτούμενο για να
υλοποιηθεί η αποκεντρωμένη διαχείριση και πρέπει σίγουρα να δοθούν λύσεις για την χωροθέτηση, για τις άδειες
λειτουργίας εκμετάλλευσης των υλικών κλπ.
Σοβαρά ζητήματα επίσης εγείρονται απο
τις υπαναχωρήσεις της κυβέρνησης τόσο για τις ΣΔΙΤ (δόθηκε στην Δ.Μακεδονία
είναι άμεσος ο κίνδυνος για Πελοπόννησο, Ήπειρο, Σέρρες), όσο και για τις
μονάδες καύσης.
Και ακόμη η λειτουργία των τοπικών
ΦΟΔΣΑ σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί
υπερ του συγκεντρωτικού μοντέλου, όπως στην Θεσ/νικη με τον ΣΜΑ Ευκαρπίας.
Αν χαθεί η ευκαιρία υλοποίησης του
ΕΣΔΑ, με την εφαρμογή των ΤΣΔ και των ΠΕΣΔΑ, τότε ανοίγεται διάπλατα ο δρόμος
στα μεγάλα εργολαβικά συμφέροντα, κυρίως μέσω της καύσης, να αποκομίσουν
τεράστια κέρδη από την διαχείριση και την αποκομιδή εις βάρος του περιβάλλοντος και της κοινωνίας
9/3/16
Αγωνιστική κίνηση εργαζομένων
Καλαμαριάς
διαβάστε εδώ το τοπικό σχέδιο του Δήμου Καλαμαριάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου