- Θεσσαλία και Κρήτη προκρίνονται στον αγώνα δρόμου για να περάσει στη νέα εποχή
Την αναγκαιότητα του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων εξηγεί ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Ευάγγελος Καπετάνιος και καλεί τους δήμους να αξιοποιήσουν τις πρώτες εκταμιεύσεις κονδυλίων από το ΕΣΠΑ για τα απαιτούμενα έργα. Παράλληλα, μιλά για τον τρόπο που η Ελλάδα θα κατορθώσει να προσεγγίσει τις προηγμένες χώρες της Ε.Ε. και καλεί το κοινό να κάνει περισσότερη ανακύκλωση, πρακτική που συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά και στην ανάπτυξη.
* Γιατί φτιάξατε τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων; Ποιοι είναι οι στόχοι της Ελλάδας και ποιες είναι οι απαιτήσεις της Ε.Ε.;.
Ο νέος Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) εκπονήθηκε στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης προβλέποντας και τις εξελίξεις, που ήδη επέρχονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Με την προ δεκαετίας εθνική στρατηγική διαχείρισης αποβλήτων, η χώρα είχε μείνει πολύ πίσω! Εκείνος ο σχεδιασμός αφορούσε φαραωνικά έργα, ξεχνούσε την αποκεντρωμένη διαχείριση αποβλήτων, τη βιώσιμη ανάπτυξη και κυρίως τις αλλαγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ο νέος ΕΣΔΑ στοχεύει στην αποκεντρωμένη διαχείριση των αποβλήτων, σε μικρότερα έργα και δίνει έμφαση στην ανακύκλωση, την επαναχρησιμοποίηση. Αυτό, άλλωστε, απαιτεί και η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία θέτει συγκεκριμένους στόχους. Μέλημά μας είναι να τους επιτύχουμε και όχι όπως τώρα, που πληρώνουμε πρόστιμα για ανεξέλεγκτες χωματερές, τις οποίες τις κληρονομήσαμε λόγω καθυστερήσεων των προηγούμενων κυβερνήσεων.
* Η κριτική, όμως, που ασκείται είναι ότι οι στόχοι είναι υπερβολικά αισιόδοξοι...
Πράγματι, είναι πολύ υψηλοί, αλλά από τον περασμένο Δεκέμβριο, η Κομισιόν υιοθέτησε τη νέα κυκλική οικονομία, ώστε να εκδοθεί η σχετική οδηγία. Έως το 2020, οι στόχοι για την Ελλάδα είναι το 50% των απορριμμάτων με προδιαλογή να οδηγείται στην ανακύκλωση. Το υπόλοιπο 50%, το οποίο μπορεί να προέρχεται από σύμμεικτα απορρίμματα -και πρέπει συνεχώς να μειώνεται- να οδηγείται σε μονάδες επεξεργασίας ώστε να ανακτάται τουλάχιστον το 24% για ανακύκλωση. Ουσιαστικά, ο στόχος είναι 74% ανακύκλωση και το υπόλοιπο 26% θα είναι άχρηστο υπόλειμμα, το οποίο θα καταλήγει στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Φανταστείτε ότι χώρες όπως η Σουηδία έχουν κατορθώσει να έχουν σχεδόν μηδενικά οργανικά απόβλητα που πηγαίνουν σε ταφή! Να ξεκαθαρίσουμε ότι ο ΕΣΔΑ δεν επιτρέπει την καύση πρωτογενώς. Επιτρέπει μόνο να αξιοποιούνται τα δευτερογενή καύσιμα μέσω των τεχνικών θερμικής επεξεργασίας προς ανάκτηση ενέργειας ως τελευταία επιλογή.
* Στο πεδίο της εφαρμογής, η Αυτοδιοίκηση θα υλοποιήσει αυτόν τον σχεδιασμό. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι 13 Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Αποβλήτων;
Από τις 13 περιφέρειες της χώρας, οι 11 έχουν ήδη υποβάλλει περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Αναμένουμε τον ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και της Πελοποννήσου. Ωστόσο, στους υποβληθέντες περιφερειακούς σχεδιασμούς έχουμε παρατηρήσει προβλήματα. Πάντως, για πρώτη φορά ο ΕΣΔΑ δίνει αρμοδιότητα στους δήμους, προκειμένου να υποβάλουν τα τοπικά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων, τα οποία θα ενσωματωθούν στους ΠΕΣΔΑ. Έχουμε, όμως, υστέρηση στην υποβολή των τοπικών σχεδίων και άρα καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), προκειμένου να προχωρήσουν οι απαιτούμενες διαδικασίες.
* Υπάρχει κάποιο καλό παράδειγμα από τους υποβληθέντες ΠΕΣΔΑ;
Υπάρχουν περισσότερα καλά παραδείγματα όπως είναι της Περιφέρειας Θεσσαλίας, που υπέβαλε σχεδιασμό από τις πρώτες αλλά και της Κρήτης και της Ηπείρου. Για την περιφέρεια Ηπείρου όμως που συχνά βάλλει κατά της κυβέρνησης στην οποία χρεώνει καθυστερήσεις θεωρώντας ότι εκείνη όλα καλά τα έκανε επισημαίνω ότι αφενός έπρεπε να επανασχεδιάσει το ΣΔΙΤ της ώστε να είναι σύμφωνο με το νέο ΕΣΔΑ και αφετέρου να ενσωματώσει στο ΠΕΣΔΑ της και στη ΣΜΠΕ της τα 18 τοπικά σχέδια των δήμων της Περιφέρειας, αλλά μέχρι πριν από λίγες ημέρες είχε υποβάλει μόνον τα 7, συνεπώς ας χρεώσει στον εαυτό της την καθυστέρηση. Οι υπόλοιπες 8 περιφέρειες, εάν εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, εκτιμώ ότι έως τα τέλη Ιουλίου εκτιμούμε ότι θα έχουν εγκεκριμένους ΠΕΣΔΑ. Οι Περιφέρειες Ιονίων Νήσων και Πελοποννήσου αναμένεται ότι θα έχουν εγκεκριμένους ΠΕΣΔΑ τέλη Αυγούστου και Σεπτέμβριο αντίστοιχα.
* Η καθυστέρηση στην έγκριση των ΠΕΣΔΑ επηρεάζει τις αιρεσιμότητες του ΕΣΠΑ 2014-2020;
Βεβαίως υπάρχει ζήτημα. Αλλά οι Περιφέρειες είχαν ειδοποιηθεί έως τέλη Απριλίου να υποβληθούν (κυρίως από τους δήμους) άρτιες μελέτες για τα ΠΕΣΔΑ. Άλλες ήταν καλύτερες, άλλες ήταν χειρότερες και άλλες πάρα πολύ χειρότερες. Γι' αυτό και υπήρχαν και καθυστερήσεις. Από την πλευρά μας κάναμε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες και τους στηρίξαμε με αλλεπάλληλες συνεργασίες ώστε να επισπεύσουν.
* Ποιες είναι οι χρηματοδοτικές απαιτήσεις των αιρετών για να υλοποιήσουν τα ΠΕΣΔΑ;
Εξετάζοντας τους ΠΕΣΔΑ που κατατέθηκαν και κάνοντας προβολή για τους δύο που δεν είχαν ακόμη καταθέσει διαπιστώσαμε ότι το προϋπολογιζόμενο κόστος υλοποίησης αγγίζει περί τα 2,4 δισ. ευρώ, ενώ οι διαθέσιμοι πόροι από το ΕΣΠΑ είναι 877 εκατ. ευρώ. Εντοπίσαμε υπερκοστολογήσεις και υπερβολικές εκτιμήσεις. Αυτοί οι προϋπολογισμοί έπρεπε να εξορθολογιστούν. Γι' αυτό, ο υπουργός Εσωτερικών Παν. Κουρουμπλής, συγκάλεσε ευρύτατη σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνης, ο υφυπουργός Οικονομίας Αλ. Χαρίτσης, ο υφυπουργός Εσωτερικών Γ. Μπαλάφας, οι γενικοί γραμματείς των αρμόδιων υπουργείων και όλοι εκπρόσωποι Περιφερειών και των περιφερειακών συνδέσμων διαχείρισης αποβλήτων, πλην της περιφέρειας Ηπείρου. Έτσι τους είπαμε, παρουσιάζοντας και σχετικές αναλύσεις που κάναμε ότι αντί για 2,3 δισ. ευρώ, οι προϋπολογισμοί να περιοριστούν στο 1,3 δισ. ευρώ, να εξορθολογίσουν το προϋπολογιζόμενο κόστος και να θέσουν σε προτεραιότητα τις δράσεις τους, ώστε αυτά τα έργα να προχωρήσουν με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και πέραν αυτού από ίδια κεφάλαια ή από μόχλευση κεφαλαίων, ή άλλες πηγές. Αναμένουμε τις ως άνω προτάσεις τους για τις οποίες συμφώνησαν.
* Τα πρώτα λεφτά, όμως, είναι έτοιμα να πέσουν στην αγορά...
Από τις 28 Απριλίου εκδόθηκε πρόσκληση για τους δήμους ύψους 273 εκατ. ευρώ και δύναται να υποβληθούν χρηματοδοτικά αιτήματα (κυρίως από τους δήμους) ακόμη και εάν δεν έχουν εγκριθεί οι ΠΕΣΔΑ, προκειμένου να κερδίσουν χρόνο. Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας στο δεύτερο εξάμηνο του 2016, αφού θα έχουν ολοκληρωθεί οι ΠΕΣΔΑ, θα γίνουν οι πρώτες εκταμιεύσεις για δράσεις κυρίως τοπικών σχεδίων, αλλά και μελετών για μεγαλύτερες δράσεις. Το 2017 θα είναι έτος ολοκλήρωσης μελετών και διαγωνισμών και προς τα τέλη του 2017 εκτιμώ ότι θα έχουν αρχίσει τα μεγαλύτερα έργα. Το 2018 και το 2019 θα προχωρά η ολοκλήρωση της κατασκευής των έργων θα ολοκληρωθούν τα έργα, ώστε εμπρόθεσμα στο 2020 να έχουμε ολοκληρώσει τον εθνικό σχεδιασμό σε μέγιστο.
* Τι θα γίνει με τα έργα με Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ);
Εντοπίσαμε ότι με βάση το προηγούμενο πλαίσιο τα σχεδιασμένα έργα μέσω ΣΔΙΤ, ήταν τεράστια, αφορούσαν μεγάλες περιφερειακές οντότητες και είχαν μεγάλο επενδυτικό αλλά και λειτουργικό κόστος, ενώ η υποχρέωση για ανακύκλωση έμενε στο περιθώριο και σίγουρα θα έφερνε "βροχή" προστίμων από το ευρωπαϊκό δικαστήριο. Τα κόστη ήταν τεράστια και θα μετακυλίονταν στους δημότες. Εμείς δεν θέλαμε να επιβαρυνθούν με τόσο μεγάλο κόστος οι δημότες και αυτό αποτελεί κύριο στόχο και δέσμευσή μας. Για τον λόγο αυτό και ζητήσαμε με το νέο ΕΣΔΑ τον επανασχεδιασμό τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου