Στη Θεσσαλονίκη «έκλεισε» ο κύκλος των συναντήσεων των συλλογικοτήτων ( Όλα τα υλικά της συνάντησης )

Την Κυριακή 15/5/2016, πραγματοποιήθηκε συνάντηση συλλογικοτήτων της Βόρειας Ελλάδας, με αντικείμενο τη διαχείριση των αποβλήτων, στο πολιτιστικό κέντρο της Τούμπας, στη Θεσσαλονίκη. Το κάλεσμα στη συνάντηση είχε απευθύνει η ΠΡΩΣΥΝΑΤ και δεκαπέντε (15) συλλογικότητες της Βόρειας Ελλάδας και υποστήριζαν οκτώ (8) αυτοδιοικητικά σχήματα.

Με τη συνάντηση αυτή γεφυρώθηκε η απόσταση που μας χωρίζει από το Γενάρη του 2014, όταν πραγματοποιήθηκε η προηγούμενη αντίστοιχη συνάντηση στη Θεσσαλονίκη. Και, ταυτόχρονα, έκλεισε ένας νέος κύκλος συναντήσεων, που ξεκίνησαν με την πανελλαδική συνάντηση της Αθήνας στις 2-3 Απριλίου 2016 και συνεχίστηκαν με τη συνάντηση συλλογικοτήτων της Πελοποννήσου, στις 10 Απρίλη 2016. Οι δραστηριότητες αυτές συνέπεσαν με τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από τη συγκρότηση, στις 31/1/2011, της ΠΡΩΣΥΝΑΤ και συνέβαλαν στην ανταλλαγή εμπειριών και προβληματισμών. Ταυτόχρονα, είχαν το χαρακτήρα ουσιαστικών παρεμβάσεων από τα «κάτω» και σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο.

Η συζήτηση στην τελευταία συνάντηση της Θεσσαλονίκης, περιστράφηκε γύρω από τα νέα πεδία των παρεμβάσεων στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, με το βλέμμα στραμμένο στο τώρα και στο αύριο. Ενώ εστιάστηκε, όπως ήταν φυσικό, στις εξελίξεις στις τρεις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, όπου τα πράγματα δε διαγράφονται ευνοϊκά: με την υπογραφή σύμβασης ΣΔΙΤ στη Δυτική Μακεδονία, με το υπερ-συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης στην Κ. Μακεδονία, με επίκεντρο τη Βορειο - Δυτική Θεσσαλονίκη και  τη Μαυροράχη και  με μια αμφιλεγόμενη αναπροσαρμογή του σχεδιασμού στην Αν. Μακεδονία και τη Θράκη.

Τα βασικά σημεία της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που έγινε αποτυπώνονται στο ψήφισμα, που εγκρίθηκε στο τέλος της συνάντησης και παρατίθεται στη συνέχεια. Όλα τα υλικά της συνάντησης είναι αναρτημένα εδώ.

Συνάντηση συλλογικοτήτων Βόρειας Ελλάδας, για τη διαχείριση των αποβλήτων

(Θεσσαλονίκη, 15.5.2016)

Ψήφισμα

Όσοι ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα των συλλογικοτήτων της Βόρειας Ελλάδας και όσοι συνυπογράφουμε, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας τόσο για τη δραματική κατάσταση που επικρατεί στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, στον τομέα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και γενικότερα των αποβλήτων, όσο και για τις λύσεις που φαίνεται ότι δρομολογούνται. Η υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ στη Δυτική Μακεδονία, ο συγκεντρωτικός σχεδιασμός, με επίκεντρο την εγκατάσταση της Μαυροράχης, στη Κεντρική Μακεδονία και οι αμφισημίες του νέου σχεδιασμού στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη συνιστούν σημαντικές αρνητικές εξελίξεις. Δημιουργούν τις προϋποθέσεις να αναιρεθούν τα όποια βήματα έχουν γίνει στην κατεύθυνση της αποκεντρωμένης διαχείρισης, ευνοούν λύσεις που θα οδηγήσουν σε εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, με πολιορκητικό κριό τις συμβάσεις ΣΔΙΤ και θα επαναφέρουν σενάρια καύσης των αποβλήτων ή των προϊόντων της επεξεργασίας τους, σαν βασικής μεθόδου διαχείρισης.

Μας ανησυχούν, εξίσου, οι καθυστερήσεις και οι παλινδρομήσεις στην υλοποίηση του νέου εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), ιδιαίτερα στην κατεύθυνση της συγκρότησης του δημόσιου φορέα διαχείρισης, της ριζικής αναδιάρθρωσης του συστήματος ανακύκλωσης, της προώθησης των αναγκαίων νομοθετικών πρωτοβουλιών που θα βοηθήσουν τους δήμους στην εφαρμογή των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και της ανασυγκρότησης των φορέων διαχείρισης (όπως φαίνεται και στο, υπό διαβούλευση, σχέδιο νόμου).

Σε ότι αφορά στις συμβάσεις ΣΔΙΤ έχουμε πλήρη συνείδηση ότι δεν είναι, απλά, ένα μέσο χρηματοδότησης δημόσιων υποδομών, αλλά ένα εργαλείο εκτεταμένης ιδιωτικοποίησης και επιβολής ενός ακριβού, συγκεντρωτικού και αντιπεριβαλλοντικού μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων, αφού.

·       Αφορούν, αποκλειστικά, τη διαχείριση σύμμεικτων αποβλήτων (σταθμούς μεταφόρτωσης σύμμεικτων, εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων και χώρους ταφής των υπολειμμάτων της επεξεργασίας σύμμεικτων).

·       Αποκλείουν την περίπτωση να επιτευχθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ, αφού συνδέονται με τον όρο της ύπαρξης τεράστιων εγγυημένων ποσοτήτων σύμμεικτων για περίοδο από 25-28 έτη.

·       Αποτρέπουν κάθε προσπάθεια των δήμων, τώρα και στο μέλλον, να αναπτύξουν αποκεντρωμένες υποδομές ήπιας διαχείρισης

·       Έχουν ένα πολύ υψηλό κατασκευαστικό κόστος, που θα χρηματοδοτηθεί, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τα δημόσια ταμεία και τις τράπεζες και θα εξανεμίσει κάθε διαθέσιμο πόρο για τη χρηματοδότηση έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, αφήνοντας μετέωρα τα τοπικά σχέδια διαχείρισης των δήμων.

·       Έχουν πάρα πολύ υψηλό διαχειριστικό κόστος, που θα μετακυλίεται στα δημοτικά τέλη.

Έχουμε πειστεί ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή, παρά η ταχεία επεξεργασία, χρηματοδότηση και υλοποίηση νέων περιφερειακών σχεδίων και τοπικών σχεδίων διαχείρισης, στη βάση του μόνου εναλλακτικού μοντέλου, που έχει βάσιμες ελπίδες γρήγορης υλοποίησης και παραγωγής αποτελεσμάτων, αυτού της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στις πολιτικές πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και προδιαλογής των υλικών.

Με βάση τα παραπάνω, είναι αυτονόητο ότι θα μας βρουν αντίθετους πιθανές απόπειρες αναπαραγωγής του μοντέλου της ιδιωτικοποιημένης διαχείρισης που απορρίπτουμε, σε μικρότερη, έστω, κλίμακα και με την προσχηματική επίκληση της αποκέντρωσης. Ιδιαίτερα, οι υστερόβουλες προτάσεις για αποδοχή τεχνολογιών καύσης, που θέλουν να εκμεταλλευτούν την οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διαχείριση των αποβλήτων.

Θεωρούμε καθοριστικό το ρόλο των πολιτών και των συλλογικών σχημάτων που τους εκφράζουν, στην προσπάθεια να δημιουργηθεί το πιο πλατύ μέτωπο δυνάμεων για να αλλάξει κατεύθυνση η διαχείριση των αποβλήτων στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας. Κάτι τέτοιο επιβάλλει μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων, σε όλες τις περιφερειακές ενότητες, που θα ξεκινούν από την ενημέρωση και θα ολοκληρώνονται με μαζικές κινηματικές παρεμβάσεις. Για το σκοπό αυτό θα εξαντλήσουμε όλες τις δυνάμεις και όλα τα μέσα που διαθέτουμε.

Θεσσαλονίκη, 15.5.2016

(το προεδρείο της συνάντησης)