ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΠΥΡΟΥ ΤΖΟΚΑ ΣΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΣΜΠΕ – ΠΕΣΔΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

  Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική είναι τεράστιο και χρόνιο. Για όλες τις κυβερνήσεις ως μοναδική και εύκολη λύση φάνταζε και φαντάζει ο ΧΥΤΑ στη Φυλή, ο οποίος ΧΥΤΑ έχει όλα αυτά τα χρόνια υπερκορεστεί και έχει δημιουργήσει τεράστια οικολογικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, της πλέον υποβαθμισμένης του λεκανοπεδίου,  εξυπηρετώντας επί δεκαετίες συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα. 

  Στο Περιφερειακό Συμβούλιο αυτό το σημαντικό θέμα συζητάμε μετά τη διαβούλευση που έγινε και τις προτάσεις που κατατέθηκαν. Ακούστηκαν και υπερβολές και ελλείψεις και πράγματα εκτός θέματος και αλήθειες και ψέματα. Όμως η αρετή και η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση, στην μεσότητα όπως λέει και ο Αριστοτέλης, μεταξύ της έλλειψης και της υπερβολής. Και ο ΠΕΣΔΑ που κατατίθεται έχει πλεονεκτήματα αλλά έχει και αδυναμίες.  Άρα πρέπει να εστιάσουμε στη μεσότητα.

  Θεωρώ ότι  οι γενικές κατευθύνσεις και η στρατηγική του  νέου ΠΕΣΔΑ αντιστοιχούν και συμφωνούν με τις βασικές αρχές του προγράμματος μας σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς προτάσσεται ένα ριζικά άλλο μοντέλο διαχείρισης, που στηρίζεται στον δημόσιο και κοινωνικό του χαρακτήρα σε όλα τα επίπεδα και σημεία.

  Ένα μοντέλο αντίθετο τόσο με αυτό της προηγούμενης Περιφερειακής Αρχής (τέσσερεις φαραωνικού τύπου μονάδες) όσο και με το προτεινόμενο από αρκετές Περιφέρειες, με την άδεια ίδρυσης και την χρηματοδότηση από την Κυβέρνηση.

  Μέχρι τώρα η διαχείριση των απορριμμάτων είχε στο επίκεντρό της την ΟΕΔΑ στη Φυλή. Η Φυλή ήταν, δηλαδή, ο τελικός αποδέκτης όλων, εντός κι εκτός, Αττικής σύμμεικτων απορριμμάτων, δημοτικών, βιομηχανικών, νοσοκομειακών, επικίνδυνων κλπ. Όλα στη Φυλή. Αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί. Τώρα γίνεται ένα βήμα.

Συγκεκριμένα:

1.    Δίνεται έμφαση στη μείωση, τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση, την επανάχρηση, την κομποστοποίηση μέσα από τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΤΟΠΣΑ)

2.    Ο προσδιορισμός στόχων  του νέου ΠΕΣΔΑ εναρμονίζεται  σε γενικές γραμμές  με το πνεύμα του νέου εθνικού σχεδιασμού (ΕΣΔΑ), όπως το ισοζύγιο των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) για το 2020:

• ανάκτηση με προδιαλογή στο 53% της ποσότητας των παραγόμενων ΑΣΑ κατά το 2020.

• ανάκτηση από επεξεργασία συμμείκτων στο 25% της ποσότητας κατά το 2020 σε Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ).

• Τελική διάθεση με ταφή, στο 22% της ποσότητας κατά το 2020. (η τελική διάθεση θα γίνεται στους ΧΥΤΥ ).

3.    Κυριαρχεί ο δημόσιος και κοινωνικός χαρακτήρας της διαχείρισης, σε σχέση με το παρελθόν που τα απορρίμματα είχαν παραδοθεί σε  εργολαβικά συμφέροντα. Προς επίρρωση τούτου έχουν ήδη καταργηθεί τα ΣΔΙΤ.

4.    Οι στόχοι του  νέου ΠΕΣΔΑ υπερβαίνουν ή αντιστοιχούν  με τους φιλόδοξους στόχους του  ΕΣΔΑ, αν και η Περιφέρεια Αττικής με τις παλινωδίες της κυβέρνησης κινδυνεύει να μείνει μόνη της στη δημόσια διαχείριση των απορριμμάτων.

v Να μείνει μόνη, επειδή  η κυβέρνηση δεν φαίνεται υποστηρίζει πλέον βασικές επιλογές του νέου εθνικού σχεδίου (δημόσιος χαρακτήρας, δημόσιος φορέας διαχείρισης αποβλήτων, ακύρωση των ΣΔΙΤ, ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος ανακύκλωσης, προτεραιότητα στην προδιαλογή και στις δημοτικές - αποκεντρωμένες υποδομές, διευκόλυνση χωροθετήσεων κλπ.).

v Ανέχεται την προώθηση δημιουργίας εργοστασίων διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων, με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (σύμπραξη Δημοσίου – Ιδιωτικού τομέα) σε αρκετές περιφέρειες της χώρας (Πελοπόννησος, ‘Ήπειρος, Ηλεία, Σέρρες και Δυτική Μακεδονία), με την ανάληψη υλοποίησης της ίδρυσής τους από την κυβέρνηση (ΠΥΣ 11/12/2015 – Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου), γεγονός που ενθαρρύνει τα εργολαβικά συμφέροντα.

5.    Κατατέθηκαν 64 από τα 66 Τοπικά Σχέδια που είναι πλέον υποχρεωτικά για όλους τους ΟΤΑ σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ.

6.    Η διαδικασία αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ από τον ΕΔΣΝΑ έγινε χωρίς ανάθεση σε ιδιώτη μελετητή, από εννεαμελή ομάδα εργασίας του ΕΔΣΝΑ. Η ΣΜΠΕ συντάχθηκε από την Περιφέρεια Αττικής (Διαχειριστική Αρχή) και αφού παρελήφθη  και συμπληρώθηκε από τον ΕΔΣΝΑ, υπεβλήθη από τον ΕΔΣΝΑ. Δηλαδή και οι δυο απαιτούμενες μελέτες έγιναν από τον ΕΔΣΝΑ και την Περιφέρεια Αττικής και υπεβλήθησαν αρμοδίως.

7.    Τα εξοφλημένα λατομεία-μεταλλεία της Περιφέρειας, εξετάζονται κατά προτεραιότητα, ώστε να επιλεγούν ως χώροι για διάφορες δομές διαχείρισης αποβλήτων, στο πλαίσιο της αποκατάστασής τους.  Η Μελέτη θα είναι έτοιμη στις αρχές του 2017.

8.    Ορίζεται  η αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων.

ΟΜΩΣ……..

1.    Η αποκεντρωμένη διαχείριση συνδέεται αναγκαστικά με τη Φυλή, καθώς είναι η βάση πάνω στην οποία κτίστηκε ολόκληρο το συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική. Επομένως η απάντηση σε αυτό είναι το χρονοδιάγραμμα για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ της Φυλής σε συνάρτηση με τις χωροθετήσεις και ιδιαίτερα σε άμεση συνάρτηση με την πλήρωση των κυττάρων της α’ και β’ φάσης. Επιμένω στο χρονοδιάγραμμα επειδή από το 1986 που σε νεαρή ηλικία εκλέχτηκα για πρώτη φορά δημοτικός σύμβουλος και μέχρι σήμερα που συνεχίζω να υπηρετώ την αυτοδιοίκηση έχω ακούσει άπειρες φορές για το κλείσιμο της Φυλής αλλά ποτέ για χρονοδιάγραμμα. Και αυτό επειδή όλοι βολευόμασταν – και εγώ ως Δήμαρχος – και αφήναμε να εξελίσσεται αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα για την Αττική και κυρίως για τους κατοίκους πέριξ της περιοχής του ΧΥΤΑ, οι οποίοι πλέον ούτε στα μπαλκόνια τους μπορούν να ανασάνουν.

2.    Οι χωροθετήσεις των ΧΥΤΥ αν και ακολουθούν τη ΣΜΠΕ θα πρέπει να καταγραφούν και να οριστικοποιηθούν. Ο ν. 3164|2003 προχωρεί σε κάποιες χωροθετήσεις αλλά από τότε μέχρι τώρα έχουν αλλάξει πολλά στους χώρους αυτούς και θα πρέπει να επανεξεταστούν ένας - ένας με τη δέουσα προσοχή και ευθύνη.

3.    Ο νέος ΠΕΣΔΑ αναφέρει ότι το 2020 το 53% των απορριμμάτων σε σύμμεικτη μορφή   θα πηγαίνει σε ΜΕΑ για περαιτέρω ανάκτηση και εκτροπή από την τελική διάθεση . Παρά ταύτα στην απόφαση γίνεται μόνο μια αναφορά στο ΕΜΑΚ της Φυλής και δεν προσδιορίζεται  ούτε ο αριθμός, ούτε η περιοχή κάλυψης, ούτε η δυναμικότητα και η χωροθέτηση των νέων ΜΕΑ που θα καλύψουν το υπόλοιπο 70% των αναγκών.

4.    Ζητήματα χρηματοδότησης, με δεδομένη την ασάφεια στα έργα υποδομών καθώς και την απαγόρευση πρόσληψης του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού που επιβάλλουν οι μνημονιακοί νόμοι καθιστούν εξαιρετική δύσκολη μια δημόσια διαχείριση.

5.    Τα τοπικά σχέδια διαχείρισης δεν είναι επαρκώς αξιολογημένα, και χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία, καθώς κάποια από αυτά δεν  ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του ΕΔΣΝΑ, ούτε και σε αυτά που προβλέπει ο οδηγός του ΕΔΣΝΑ για τη σύνταξή τους.

6.    Ο στόχος του ΠΕΣΔΑ για ανακύκλωση του 52% των απορριμμάτων με ευθύνη των Δήμων παραμένει επισφαλής καθώς οι Δήμοι δεν διαθέτουν προσωπικό, υποδομές και κονδύλια ώστε να ικανοποιηθεί. Αδυναμίες και νομικά κενά υπάρχουν και ως προς την χωροθέτηση των αναγκαίων χώρων- υποδομών.

ΕΠΙΜΕΝΟΥΜΕ…….ΚΑΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ ΤΗ ΜΑΧΗ.

·       στην κατά προτεραιότητα χρηματοδότηση των δράσεων διαλογής στην πηγή.

·       στην σαφή – σαφέστατη εξαίρεση της καύσης ως διαδικασίας τελικής διάθεσης.

·       στον  προσδιορισμό των χωρικών ενοτήτων εντός των οποίων θα χωροθετηθούν οι αποκεντρωμένες μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων απορριμμάτων και οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων.

·       Οι ενότητες θα προσδιορίζονται με χωροταξικά και λειτουργικά κριτήρια και θα αντιστοιχούν σε ομάδες όμορων Δήμων, με βάση το κριτήριο της δίκαιης κατανομής τους στο λεκανοπέδιο και της εγγύτητας για την μείωση των αναγκαίων μεταφορών και των ΣΜΑ

·       Στο χρονοδιάγραμμα για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ της Φυλής και απομάκρυνση του αποτεφρωτήρα υγειονομικών αποβλήτων.